Adopcja polega na przyjęciu do rodziny dziecka, które nie jest biologicznym potomkiem danej pary i stworzeniu z nim więzi, która będzie podobna/tożsama do więzi rodzicielskiej.
Alkoholizm jest psychicznym oraz fizycznym uzależnieniem od alkoholu. W małych dawkach alkohol przynosi odprężenie, pozwala przełamać nieśmiałość, sprawia, że czujemy się elokwentni, zabawni. W większych uwalnia agresywne impulsy, pozbawia zahamowań.
Charakteryzuje się trudnościami w kontaktach z innymi ludźmi, zakłóceniami funkcjonowania umysłowego i motorycznego, nieumiejętnością posługiwania się mową oraz problemami z budowaniem tożsamości.
Główną cechą demencji, czyli otępienia jest pogarszanie się funkcjonowania mózgu, pojawiające się po osiągnięciu jego pełnej dojrzałości, czyli mniej więcej po piętnastym roku życia. Otępienie jest postępujące (najczęściej) lub utrzymuje się na stałym poziomie, w rzadkich przypadkach bywa odwracalne.
Choroba Alzheimera to rozpowszechnione zaburzenie otępienne występujące głównie w wieku podeszłym, u niektórych osób jednak pojawia się przed okresem starości. Omawianemu zaburzeniu towarzyszą charakterystyczne objawy demencji.
Charakteryzuje się problemami z pamięcią, koncentracją, osłabieniem lub paraliżem jednej strony ciała, zmianami w emocjonalności, także zaburzeniami zachowania, często o charakterze gwałtownych i przemocowych.
Charakteryzuje się ogniskowym zanikiem mózgu, masowymi zanikami neuronów oraz występowaniem komórek i ciał Picka w obszarach skroniowych i czołowych mózgu.
Choroba Parkinsona jest postępującym, zwyrodnieniowym schorzeniem ośrodkowego układu nerwowego, przebiegającym powoli i prowadzącym nieuchronnie do inwalidztwa. Znacznie pogarsza jakość życia i wiąże się z potencjalnie śmiertelnymi powikłaniami. Jedną z charakterystycznych cech tej choroby jest demencja.
Depresja może przyjść nagle, ‘bez powodu’, może być też następstwem przewlekłej choroby fizycznej, wiązać się z przeżyciami z dzieciństwa, bezrobociem, żałobą, problemami rodzinnymi lub dramatycznymi wydarzeniami, wpływającymi w istotny sposób na życie.
Depresja wielka - zwana też kliniczną, bądź ciężką. Przyjmuje postać nawracających epizodów. Typowe objawy występują licznie i utrzymują się bardzo uporczywie, nieprzeplatane okresami normalnego nastroju.
Postawienie diagnozy następuje w przypadku, gdy smutek, przygnębienie oraz niezdolność do odczuwania przyjemności trwają przez co najmniej dwa tygodnie, zajmując większą część dnia.
Szczególną odmianą wielkiej depresji jest typ melancholijny – chory wybudza się wcześnie rano i odczuwa znaczne pogorszenie samopoczucia przed południem, nie czuje łaknienia i traci masę ciała.
Jest to określenie depresji wywołanej czynnikami czynnikami wewnętrznymi, czyli uwarunkowanej biologicznie, na przykład poprzez dziedziczenie, wrodzony układ receptorów czy poziom substancji chemicznych w mózgu bądź też hormonów. Może zatem wystąpić pomimo braku przyczyn w postaci stresujących wydarzeń zewnętrznych. Zwykle bywa ostra w przebiegu, trudna w leczeniu, często nawracająca.
Depresja maskowana (poronna) - jest to depresja objawiająca się pod postacią dolegliwości cielesnych zasłaniających niejako dolegliwości psychiczne. Najczęściej występują bóle niewiadomego pochodzenia, zaparcia, biegunki, skurcze, które nie mają podłoża.
Depresja egzogenna (reaktywna) – jest wywołana silnie stresującym zdarzeniem, zazwyczaj dotyczącym utraty cenionych wartości, bliskiej osoby, zdrowia, pracy.
Depresja wieku podeszłego – jest chorobą występującą po 65. roku życia. Cechuje się nieco innymi objawami i jest trudna do zdiagnozowania ze względu na współwystępujące schorzenia, często również mylona z demencją.
Depresja sezonowa występuje szczególnie u mieszkańców chłodnych stref klimatycznych oraz u ludzi młodych, cierpią też na nią małe dzieci. Epizody wiążą się między innymi ze zmianami ilości światła słonecznego i temperatury, co z kolei prowadzi do zmian chemicznych w organizmie.
Dla wielu kobiet, urodzenie dziecka jest nie tylko ogromnym fizycznym wysiłkiem, ale także emocjonalną i społeczną rewolucją dokonującą się w ich życiu.
Habituacja- jest to zjawisko polegające na obniżaniu się siły reagowania na podawane nam bodźce w wyniku jego powtarzalności. W procesie habituacji receptory zmysłowe reagują na powtarzający się bodziec i przekazują informacje o bodźcu do niższych ośrodków mózgowych. W klasycznym przekazie informacji sygnał z receptorów zmysłowych trafia do niższych ośrodków mózgowych, a następnie do kory mózgowej, gdzie jest dokonywana synteza informacji. Natomiast w habituacji w wyniku powtarzalności bodźca- proces przekazu sygnału zatrzymuje się na poziomie niższych ośrodków mózgowych.
Marihuana to substancja psychoaktywna występująca w postaci suszu z liści konopi indyjskich, często z dodatkiem łodyg i nasion. Aktywnym składnikiem marihuany jest THC. Potoczne nazwy: trawa, zioło, joint.
Ofiary szkolnego prześladowania to najczęściej dzieci wyróżniające się jakimiś cechami fizycznymi - otyłe, rudowłose, dziwnie ubrane, mające wady wymowy. Również dzieci słabsze fizycznie, nieśmiałe, przewrażliwione, małomówne, wycofane, wstydliwe i nieszczęśliwe, wysokolękowe, samotne.
Mobbing jest zjawiskiem społecznym polegającym na nękaniu w sytuacji pracy przez osobę przełożoną lub współpracowników. Mobberem może być jednostka lub grupa. Mobbing to odmiana przemocy psychicznej, mającej na celu zastraszenie, poniżenie, izolację z grupy, za pomocą metod kreowania "kozła ofiarnego".
Moczenie się mimowolne (enurezja) jest zaburzeniem czynnościowym polegającym na nawykowym, mimowolnym oddawaniu moczu, zwykle w nocy, pojawiające po osiągnięciu przez dziecko wieku pięciu lat, czyki czasu, w którym można oczekiwać zdolności do kontrolowania potrzeb fizjologicznych.
Mutyzm wybiórczy jest zaburzeniem charakterystycznym dla okresu dzieciństwa. U jego podłoża tkwi lęk, zaś polega on na niemożności mówienia, w sensie artykulacji głosu w specyficznych sytuacjach społecznych, na przykład w szkole lub w grupie rówieśniczej.
Zaburzenie lękowe (zwane popularnie nerwicowym) oznacza patologiczne natężenie lęku powodujące dysfunkcje zachowania, myślenia, emocji i zdrowia fizycznego. Reakcje lękowe tracą swoją adaptacyjną użyteczność. Stają się nieadekwatne do jakichkolwiek bodźców wewnętrznych czy zewnętrznych i obejmują coraz szerszą gamę sytuacji.
Agorafobia oznacza strach przed przebywaniem w miejscach publicznych, zwłaszcza takich, z których trudno się wydostać (jak środki publicznego transportu, sale wykładowe.
Fobia specyficzna to silny, uporczywy, chroniczny, trwający minimum pół roku, nadmierny lub nieuzasadniony strach, wywołany przez obecność bądź antycypowanie wystąpienia określonego obiektu lub sytuacji, miejsca czy wydarzenia, które nie stwarzają realnego zagrożenia.
Zespół lęku uogólnionego charakteryzuje się występowaniem przemożnego, przewlekłego, uporczywego, nadmiernego, nierealistycznego lęku lub obawy zgeneralizowanej na rozliczne sytuacje lub wydarzenia.
Napady paniki pojawiają się znienacka, nie sprowokowane sytuacją, trwają przeciętnie od 10 do 20 minut, ich natężenie szybko maleje, powodują silne cierpienie i pozostawiają człowieka wyczerpanym, z tak zwanym „osadem lęku”, utrzymującym się do kilku godzin, żywiącego obawę przed nawrotem.
Osoby dotknięte zaburzeniem somatoformicznym odczuwają objawy sugerujące występowanie dolegliwości fizycznych jednak nie mają one żadnych podstaw medycznych.
Zaburzenie obsesyjno - kompulsyjne to zaburzenie lękowe charakteryzujące występowaniem niechcianych myśli lub przerażających wyobrażeń (obsesji), którym towarzyszy przymus wykonywania czynności o charakterze natręctw (kompulsji), mających zneutralizować lęk lub zapobiec wystąpieniu zagrożenia .
Osoba cierpiąca na zaburzenie bólowe odczuwa długotrwały i ostry ból mogący spowodować zagrożenie życia, jednak nie znajdujący wyjaśnień w jej fizycznym stanie.
Polega ono na uskarżaniu się na rozmaite dolegliwości fizyczne niemające odpowiedniego wyjaśnienia w badaniach medycznych, oraz prowadzące do leczenia lub istotnego pogorszenia jakości życia.
Neuroprzekaźnik to substancja (zazwyczaj z grupy hormonów lub kwasów) uwalniana do szczeliny synaptycznej, przekazująca impuls elektryczny pomiędzy sąsiednimi komórkami nerwowymi.
Samoocena czyli poczucie własnej wartości jest dynamicznym systemem decydującym o jakości życia człowieka. Niska samoocena, czy też niestabilna jest predyktorem wielu zaburzeń psychicznych. Sprzyja między innymi depresji, stanom lękowym, zaburzeniom osobowości.
Osobowość stanowi stały wzór myślenia, zachowania i emocji charakterystyczny dla danego człowieka, czyli odpowiednik tego, co w języku potocznym nazywamy charakterem.
Ludzie dotknięci tym zaburzeniem nigdy nie są zadowoleni z siebie – domniemane braki i niedoskonałości przysłaniają im rzeczywiste sukcesy i powodzenia.
Osoby z zaburzeniem borderline (z pogranicza) charakteryzuje duża impulsywność i niestabilność w kontaktach z innymi ludźmi. Mają zaburzone i chwiejne poczucie własnej tożsamości, stale czują się lekceważeni przez co łatwo dochodzi do ataków słownych na partnera, lub grożenia samobójstwem z byle powodu.
Osobowość histrioniczna bazuje na uwodzeniu i dramatyzowaniu. Histrionicy odczuwają silną potrzebę przyciągania uwagi otoczenia, zarówno pozytywnej, jak i negatywnej, nie przebierając w środkach.
Osobowość unikowa (lękliwa) charakteryzuje się wycofaniem społecznym i unikaniem kontaktów z ludźmi ze względu na silny, paraliżujący lęk przed byciem ocenianym i krytyką z ich strony.
Osobowość paranoiczna określa człowieka żywiącego ogromną nieufność wobec otoczenia, nawet najbliższego: partnerów, dzieci, sąsiadów, współpracowników.
Osobowość paranoiczna określa człowieka żywiącego ogromną nieufność wobec otoczenia, nawet najbliższego: partnerów, dzieci, sąsiadów, współpracowników.
Osobowość bierno - agresywna to zaburzenie wynikające z nieumiejętności wyrażania wprost swojej agresji, czy niezadowolenia natomiast manifestowanie jej w inny sposób, pozornie nieagresywny.
Zgodnie z definicją słownikową twórczość oznacza działalność człowieka, której efektem jest wzbogacenie świata kultury oraz poznanie samego siebie i rzeczywistości.
Zdrada jest to zaangażowanie w inną relację podczas trwania związku. Zdrada może być fizyczna i oznaczać obcowanie fizyczne, może być również emocjonalna.
Zjawisko, polegające na intencjonalnym, umyślnym podejmowaniu działań lub ich zaniechaniu, naruszających prawa i dobra osobiste innej osoby. Wiąże się z narażeniem drugiego człowieka na śmierć, utratę zdrowia, godności, nietykalności i wolności.
Cyberprzemoc (agresja elektroniczna) polega na stosowaniu przemocy za pomocą narzędzi komunikacyjnych, takich jak e-mail, chat, komunikatory, fora, blogi a także sms czy mms. Do jej przejawów zalicza się również tworzenie antystron internetowych oraz "podszywanie się" pod kogoś na przykład na blogu.
Przemoc domowa (przemoc w rodzinie) jest zjawiskiem społecznym, polegającym na stosowaniu różnych form i rodzajów przemocy-fizycznej, psychicznej, seksualnej, emocjonalnej i ekonomicznej wobec domowników.
Przemoc psychiczna to działanie za pomocą słów, które wyrządzają krzywdę drugiej osobie oraz różnorakich środków niewerbalnych, ale bez użycia siły fizycznej.
Przemoc w szkole może pojawić się wśród uczniów oraz w kontaktach uczeń- nauczyciel. Przybiera różne formy, od fizycznej, poprzez psychiczną do emocjonalnej, czy ekonomicznej.
Reaktywne zaburzenie przywiązania oznacza problemy z budowaniem oraz utrzymywaniem bliskich, satysfakcjonujących więzi, zarówno z rówieśnikami, jak i dorosłymi, zwłaszcza opiekunami.
Recypatia- jest to subiektywne, wewnętrzne przeżycie najczęściej terapeuty, pojawiające się w odpowiedzi na drugiego człowieka. Recypatia może być traktowana jako metoda badawcza na przykład w diagnozie psychologicznej czy psychoterapii.
Podczas analizy ludzkiego zachowania bardzo trudno o jednoznaczne wskaźniki, które w późniejszym procesie diagnostycznym, nie zostaną poddane wątpliwościom. Dlatego w trakcie rozmowy z badanym, używamy wielu technik pozwalających na jak najlepsze poznanie.Wrażenie jakie badana osoba wywiera na osobie diagnozującej, czyli właśnie recypatia, może stać się dobrą przesłanką, która pomoże w postawieniu późniejszych hipotez. Takie usystematyzowane wewnętrzne przeżycia psychoterapeuty mogą być bardzo cenną metodą badawczą, ponieważ zdarza się tak, że nasze pierwsze wrażenia są tymi najbardziej trafnymi.
Mówi się, że pod słowem recypatia, kryje się dobrze wszystkim znana intuicja lub też przeczuwanie czegoś. Termin ten został wprowadzony do nomenklatury psychologicznej przez Henry’ego Murray’a.
Bibliografia: Suchańska, A.(2008). Rozmowa i obserwacja w diagnozie psychologicznej. Warszawa: Wydawnictwo WAiP.
Samookaleczaniem nazywamy celowe, świadome uszkodzenia własnego ciała, za pomocą nacinania skóry, przypalania etc. Jest spowodowane tendencjami autoagresywnymi, pojawiającymi się w wyniku zaburzeń psychicznych, między innymi osobowości (borderline) czy depresyjnych.
Schizofrenia jest ciężką i destrukcyjną chorobą psychiczną. Jej istotę stanowią zburzenia treści myślenia, spostrzegnia, ekspresji emocjonalnej, rozpad integracji psychicznej osobowości i woli, nieprawidłowości motoryczne oraz wycofnie się ze świata społecznego do własnego wnętrza poprzez utratę kontaktu z rzeczywistością.
Postać zdezorganizowna (schizofrenia hebefreniczna) zwykle pojawia w młodszym wieku niż inne postacie i prowadzi do poważniejszej dezintegracji osobowości. Jak sama nazwa wskazuje, wzorzec ten charakteryzuje się głównie chaotyczną, pozornie bezcelową mową i zachowaniem.
Postać katatoniczna charakteryzuje się przemiennością okresów skrajnego zamknięcia oraz skrajnego pobudzenia, choć w niektórych wypadkach dominuje jedno z tych zachowań.
Syndrom Capgrasa, został pierwszy raz opisany w 1923 roku przez francuskiego psychiatrę – Josepha Capgrasa, którego pacjentka twierdziła, że wszyscy jej bliscy zostali podmienieni przez sobowtórów.
Środki psychoaktywne są to substancje chemiczne, których zażywanie powoduje zmiany samopoczucia oraz zniekształcenie odbioru otaczającej rzeczywistości.
Uzależnienie jest stanem pojawiającym się jako następstwo przyswajania substancji (n.p. alkohol, nikotyna, kokaina) lub podejmowania czynności (hazard), które początkowo sprawiają przyjemność, lecz z czasem stają się przymusowe i mają negatywny wpływ na codzienne życie i obowiązki, takie jak praca, związek, czy nawet zdrowie. Osoba uzależniona może nie zdawać sobie sprawy z utraty kontroli nad swoim zachowaniem i problemów, które sprawia zarówno sobie jak i najbliższym.
Uzależnienie od seksu (seksoholizm)- jest chorobą, która objawia się przymusowymi zachowaniami o charakterze seksualnym, które niosą destrukcyjne skutki dla człowieka i jego otoczenia.
Alkoholizm-jest psychicznym oraz fizycznym uzależnieniem od alkoholu etylowego, czyli środka spowalniającego funkcjonowanie systemu nerwowego. W małych dawkach alkohol przynosi odprężenie, pozwala przełamać nieśmiałość, sprawia, że czujemy się elokwentni, zabawni, błyskotliwi. W większych uwalnia agresywne impulsy, pozbawia zahamowań, usypia części mózgu odpowiedzialne za zachowania wyższego rzędu, typowo ludzkie. W maksymalnych paraliżuje ośrodki nerwowe powodując śmierć.
Uzależnienie fizjologiczne (fizyczne) stanowi wynik biologicznej adaptacji układu nerwowego do obecności danej substancji psychoaktywnej.Oznacza wystąpienie zespołu abstynencyjnego odczuwanego jako szereg dolegliwości fizycznych (np.bóle,biegunka, uczucie zimna, drgawki, wymioty). Leczenie musi zacząć się od detoksykacji, czyli odtrucia.
Uzależnienie psychiczne, znane też jako psychologiczne, mimo sugestywnej nazwy ma swoje biologiczne, mózgowe podłoże i jest tak samo realne i szkodliwe jak uzależnienie fizjologiczne, z tą różnicą, że nie prowadzi do intoksykacji (zatrucia) organizmu.
Uzależnienie od internetu (siecioholizm) – staje się problemem społecznym, choć nie zostało jeszcze sklasyfikowane jako jednostka chorobowa. Można je zdefiniować jako zaburzenie kontroli impulsów, bez intoksykacji.
Uzależnienie od narkotyków (narkomania) – czyli substancji chemicznych, które mają zdolność przenikania do naszego mózgu i wpływania na jego aktywność (stąd nazwa substancje psychoaktywne). Narkotyki modyfikują czynności mózgowe wywołując sztucznie stany euforii, przyjemności, relaksu, fantazji czy niebywałej sprawności intelektualnej.
Uzależnienie od papierosów – a dokładnie od zawartej w nich nikotyny, która wraz z dymem tytoniowym dostaje się do płuc, gdzie zostaje wchłonięta przez nasyconą tlenem krew i rozpoczyna wędrówkę, by po kilku sekundach dotrzeć do stacji docelowej- do mózgu. Tam powoduje swoistą eksplozję dopaminy, substancji odpowiedzialnej za doznawanie przyjemności (dopamina stoi również za uczuciem romantycznej miłości) oraz noradrenaliny, która powoduje ożywienie i aktywizację organizmu.
Uzależnienie psychiczne, znane też jako psychologiczne, mimo sugestywnej nazwy ma swoje biologiczne, mózgowe podłoże i jest tak samo realne i szkodliwe jak uzależnienie fizjologiczne, z tą różnicą, że nie prowadzi do intoksykacji (zatrucia) organizmu.
Uzależnienie od pracy (pracoholizm) - powoduje zaburzenie równowagi między pracą a odpoczynkiem. Na profil osoby narażonej składają się następujące cechy: perfekcja, przesadna skrupulatność, ambicja, nastawienie na rywalizację, bezkompromisowość ale też nieśmiałość, niedowartościowanie, wysoka lękowość. Pracoholizm dotyka przeważnie osoby prowadzące własną działalność gospodarczą, pracowników wyższych szczebli ( kierowników, menedżerów) oraz przedstawicieli wolnych zawodów.
Wypalenie zawodowe lub inaczej syndrom burnout jest to afektywna reakcja na chroniczny stres w pracy, występująca powtarzalnie lub ciągle ze względu na stale występujące czynniki stresowe w miejscu pracy jak: przeciążenie pracą, konflikt ról, mobbing czy niesprzyjająca kultura organizacyjna.Przyczyny wypalenia zawodowego są zindywidualizowane i zależą od odporności psychicznej człowieka ponieważ nie u każdej osoby, pracującej w tym samym środowisku pracy, rozwinie się wypalenie zawodowe. Czynnikami ryzyka które będą predysponować pracownika do rozwinięcia tego syndromu są: niski poziom odporności psychicznej, niska samoocena, pasywne sposoby radzenia sobie ze stresem i wysoki poziom neurotyzmu.
Zaburzenia odżywiania są spowodowane nadmiernym, obsesyjnym, patologicznym lękiem przed możliwością przybrania na wadze. Wyraża się w destrukcyjnym wzorcu zaspokajania głodu. Zaburzenia odżywiania mają zatem charakter psychiczny, ale wpływają w wymierny sposób na zdrowie fizyczne, w skrajnych wypadkach zagrażając nawet życiu.
Anoreksja psychiczna (jadłowstręt psychiczny) charkteryzuje się intensywnym lękiem przed przybraniem na wadze połączonym z odmową prawidłowego odżywiania. Zazwyczaj towrzyszy mu bezpodstawne narzekanie na nadwagę, spadek ciężaru ciała poniżej 85% należnej wagi (albo u osób, które jeszcze rosną, o 15% mniejszy przyrost wagi w stosunku do wzrostu), zaburzenia obrazu własnego ciała, spadek samooceny a u kobiet, które miesiączkują, nieobecność przynajmniej trzech kolejnych miesiączek.
Bulimia psychiczna (żarłoczność psychiczna) - wiele osób spełniających aktualnie kryteria bulimii psychicznej było w przeszłości zdiagnozowanych jako chore na anoreksję. Odwrotne przypadki zdarzają się bardzo rzadko.W kryteriach diagnostycznych bulimii w DSM-IV podkreśla się: -częste występowanie epizodów przejadania się wraz z utratą kontroli nad tym procesem; -patologiczne zachowania mające na celu zahamowania przybierania na wadze- stosowanie leków przeczyszczających, odwadniających, intensyfikujących trawienie, głodzenie się, intensywne ćwiczenia fizyczne.
By postawić diagnozę epizody takie muszą trwać co najmniej dwa razy w tygodniu przez trzy miesiące.
Napadowe objadanie się to zaburzenie charakteryzujące się występowaniem epizodów pochłaniania obiektywnie dużych (zbyt dużych) ilości jedzenia. Po napadzie pojawia się dyskomfort i poczucie winy, sam akt dokonywany jest częstokroć w tajemnicy.
Zanieczyszczanie się kalem (encopresis) dotyczy dzieci, które nie nauczyły się wypróżniać korzystając z urządzeń sanitarnych, pomimo ukończenia czwartego roku życia.
Zaburzenie charakteryzuje się znacznym i długotrwałym upośledzeniem funkcjonowania społecznego, kontaktów z innymi ludźmi, interakcji z otoczeniem, co nieuchronnie niesie ze sobą wykluczenie, izolację i samotność.
Przekonanie o tym, że prześladuje Cię jeden człowiek, który przyjmuje postać kolejnych osób napotykanych na Twojej drodze to główny objaw zespołu Fregoliego.
Żałoba jest psychiczną, społeczną i cielesną reakcją, stanowiącą odpowiedź człowieka na utratę najwyżej cenionych wartości i choć kojarzy się głównie ze śmiercią najbliższych, może również pojawić się, gdy nagle zabraknie ważnego uczucia, nadziei, pozycji społecznej, bezpieczeństwa, majątku, zdrowia, pracy.
Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami i newsami psychologicznymi?
Zapisz się do newslettera!
Serwis na swoich stronach www wykorzystuje m.in. pliki cookies w celu zapewnienia Ci maksymalnego komfortu podczas przeglądania serwisu i korzystania z usług. Jeśli kontynuujesz przeglądanie naszej strony bez zmiany ustawień przeglądarki, przyjmujemy, że wyrażasz zgodę na użycie tych plików. Jednak zawsze możesz zmienić ustawienia przeglądarki decydujące o ich użyciu.
Dowiedź się więcej