Co to jest - Adopcja?

Adopcja polega na przyjęciu do rodziny dziecka, które nie jest biologicznym potomkiem danej pary i stworzeniu z nim więzi, która będzie podobna/tożsama do więzi rodzicielskiej. Często stanowi ona jedyne rozwiązanie dla osób od lat starających się o potomstwo. O adopcję mogą się ubiegać zarówno małżeństwa, jak i osoby samotne. Udowadnianie swoich możliwości sprawowania opieki nad dzieckiem podczas długiej i drobiazgowej procedury adopcyjnej może wywoływać niepokój i frustrację przyszłych rodziców. Jest to jednak konieczne w celu zapewnienia, skrzywdzonemu już raz dziecku, odpowiednich warunków zarówno materialnych, jak i emocjonalnych.

Warunki adopcji

Aby móc rozpocząć procedurę adopcyjną należy udowodnić, że spełnia się poniższe warunki:

• różnica wieku między kandydatem na rodzica, a dzieckiem nie jest większa niż 40 lat,
• dobre warunki materialne pozwalające na utrzymanie i wychowanie dziecka, zapewnienie dostępu do leczenia i wykształcenia,
• w przypadku małżeństw – trwały, oparty na wzajemnym szacunku związek, co najmniej 5-letni staż małżeński i jednomyślność decyzji,
• brak jakichkolwiek uzależnień.

Nie wszystkie dzieci przebywające w domach dziecka mogą zostać przysposobione. Taką szansę mają tylko dzieci:

• których rodzice biologiczni są znani i znane jest miejsce ich przebywania,
• których rodzice zmarli lub zrzekli się praw rodzicielskich,
• cudzoziemek, wyłącznie z krajów, z którymi Polska ma podpisane umowy.

Etapy procedury adopcyjnej

1. Wizyta w ośrodku adopcyjnym w Polsce. Przyszli rodzice zostaną spytani o motywy decyzji oraz preferencje dotyczące dziecka (wiek, zdrowie, obciążenia genetyczne).
2. Rejestracja kandydatów w ośrodku. Kandydatom tłumaczy się całą procedurę, wypełniają ankietę z podstawowymi danymi oraz założona zostaje teczka na wszystkie potrzebne do procedury dokumenty, czyli: 
   - własnoręcznie spisany życiorys,
   - odpis aktu małżeństwa (w razie wcześniejszego rozwodu - akt rozwodowy),
   - odpis aktu urodzenia – rodzice nie pozostający w związku małżeńskim, 
   - potwierdzenie stałego zameldowania, zaświadczenia o zatrudnieniu i dochodach, 
   - zaświadczenia z poradni uzależnień, 
   - zaświadczenia lekarskie o ogólnym stanie zdrowia z adnotacją, że wymienione osoby mogą opiekować się dzieckiem oraz badania dodatkowe,
   - zaświadczenia lekarskie z poradni zdrowia psychicznego,
   - opinie z miejsc pracy, 
   - sam ośrodek wystąpi do rejestru karnego o oświadczenie o niekaralności.
3. Spotkanie z psychologiem. Specjalista po przeprowadzeniu rozmowy i testów ocenia czy kandydaci mają odpowiednie predyspozycje psychiczne.
4. Proces kwalifikacyjny. Pracownicy ośrodka, podczas zapowiedzianej wcześniej wizyty domowej, sprawdzają zachowania kandydatów w ich naturalnym środowisku życia oraz warunki dla rozwoju dziecka. Ten etap budzi najwięcej wątpliwości i obaw przyszłych rodziców, jednak ma on na celu poznanie kandydatów, więzi między małżonkami, oraz przygotowania do przyjęcia roli rodziców.
5. Szkolenie 35-godzinne. Obejmuje warsztaty wzmacniające motywację do adopcji, zapoznanie z prawnymi aspektami adopcji oraz formami pomocy państwowej. Ponadto zajęcia dostarczają wiedzy na temat rozwoju dziecka, jego zdrowia i sposobów pielęgnacji. Dodatkowo przyszli rodzice rozwijają umiejętności wychowawcze oraz uczą się wspomagania rozwoju dziecka z różnorodnymi problemami czy zaburzeniami. Szkolenie porusza także problematykę jawności adopcji, czyli prawdy o pochodzeniu dziecka.
6. Opinia komisji kwalifikacyjnej. Na podstawie zebranych dokumentów i kwalifikacji formalnych komisja złożona z pracownika ośrodka adopcyjnego, lekarza, psychologa, prawnika, ewentualnie duchownego opiniuje kandydatów podczas wspólnego zebrania.
7. Przedstawienie dziecka. W przypadku pozytywnej opinii najpierw przedstawia się przyszłym rodzicom dziecko za pośrednictwem dokumentów - opinii psychologa, lekarzy, opisu charakteru i wyglądu. Po zaakceptowaniu dziecka przez kandydatów następuje bezpośrednio spotkanie w jak najbardziej komfortowych dla dziecka warunkach. Cały okres do momentu poznania trwa zazwyczaj około 9-ciu miesięcy, aby przypominał czas ciąży.
8. Comiesięczne spotkania kandydatów z dzieckiem. Mają na celu poznanie dziecka oraz zbudowanie więzi poprzez wspólne przebywanie z nim i zabawy.
9. Potwierdzenie decyzji. Rodzice potwierdzają chęć przysposobienia dziecka i składają wniosek o adopcję do Wydziału Rodzinnego i Nieletnich Sądu Rejonowego. Ośrodek adopcyjny przesyła do sądu zebrane podczas procesu dokumenty, opinię na temat kandydata i wniosek o zgodę na zmianę miejsca pobytu dziecka.
10. Okres preadopcyjny. Gdy sąd zezwoli na zmianę miejsca pobytu dziecka, rodzice zabierają je do domu. W okresie oczekiwania na rozprawę adopcyjną kurator sądowy i pracownik ośrodka odwiedzają rodziców sprawdzając jak radzą sobie z opieką nad dzieckiem.
11. Rozprawa adopcyjna. Sędzia ponownie pyta rodziców o pewność decyzji o przysposobieniu dziecka i prosi pracowników ośrodka o przedstawienie opinii na temat kandydatów. Po orzeczeniu zgody na adopcję trzeba poczekać, aby postanowienie się uprawomocniło (zazwyczaj ok. trzech tygodni).
12. Urząd stanu cywilnego w miejscu urodzenia dziecka. Rodzice otrzymują nowy odpis aktu urodzenia dziecka z ich nazwiskiem i zapisem, że to oni są jego rodzicami.

Rodzice adopcyjni często mają wątpliwości, czy mówić dziecku o jego sytuacji. Obawiają się, że dziecko po uzyskaniu życiowej samodzielności "porzuci" ich dla swoich biologicznych rodziców. Ukrywając prawdę o adopcji żyją jednak w ciągłym napięciu, co może negatywnie wpływać na ich kontakt z dzieckiem. Niektórzy obawiają się również reakcji otoczenia, zazwyczaj są to jednak obawy zupełnie bezpodstawne, gdyż wiadomość o adopcji wywołuje raczej wyraz aprobaty. Ponadto należy pamiętać, że wychowując dziecko – szczególnie adoptowane, fundamentalne jest opieranie relacji z nim na szczerości i prawdzie.