Co to jest - Alkoholizm ?

Alkoholizm-jest psychicznym oraz fizycznym uzależnieniem od alkoholu etylowego, czyli środka spowalniającego funkcjonowanie systemu nerwowego. W małych dawkach alkohol przynosi odprężenie, pozwala przełamać nieśmiałość, sprawia, że czujemy się elokwentni, zabawni, błyskotliwi. W większych uwalnia agresywne impulsy, pozbawia zahamowań, usypia części mózgu odpowiedzialne za zachowania wyższego rzędu, czyli typowo ludzkie. W maksymalnych paraliżuje ośrodki nerwowe powodując śmierć.

Alkoholizm jest chorobą chroniczną, postępującą i śmiertelną. Długotrwałe nadużywanie prowadzi do chorób nie tylko fizycznych (marskość wątroby), lecz i psychicznych (zespół amnestetyczny Korsakova).

Stadia i objawy

O chorobie alkoholowej można mówić jeśli występują co najmniej 3 z poniższych objawów:

• zwiększona tolerancja alkoholu

• głód alkoholowy – nieodparta potrzeba picia

• trudności w kontrolowaniu spożywania alkoholu

• objawy odstawienne, takie jak: drgawki, nadciśnienie tętnicze, przyspieszenie rytmu serca, nudności, wymioty, spadek temperatury ciała, biegunka, bezsenność, rozszerzenie źrenic, wysuszenie śluzówek, wzmożona potliwość, zaburzenia snu, rozchwiany nastrój, lęk.
• spożywanie alkoholu jako sposób łagodzenia objawów odstawiennych
• zaniedbywanie innych aktywności na rzecz picia
• spożywanie alkoholu mimo wiedzy na temat jego szkodliwości

Alkoholizm to także poważny problem społeczny, dotykający rodziny, najbliższych i sąsiadów osób uzależnionych.

Wyróżnia się cztery stadia choroby alkoholowej:

Faza wstępna, zwana piciem towarzyskim, trwa od kilku miesięcy do kilku lat. Człowiek odkrywa wówczas, że spożywanie alkoholu dostarcza przyjemnych doznań, łagodzi przykre stany emocjonalne, pozwala przełamać barierę nieśmiałości. Sięga po trunek przy okazji przyjęć, spotkań integracyjnych, imprez okolicznościowych.

Faza ostrzegawcza zaczyna się w momencie osiągnięcia stanu upojenia, w którym pojawiają się luki pamięciowe, „białe plamy”, czyli palimpsety. Myśli i zachowania człowieka koncentrują się wokół picia, szukania okazji, pretekstów, wymówek. Konsumpcja alkoholu staje się łapczywa, odbywa się po kryjomu, w samotności, „do lustra”.

Faza krytyczna oznacza utratę kontroli nad nałogiem. Życie uzależnionego jest zdominowane przez głód alkoholowy, który trudno zaspokoić z powodu rosnącej tolerancji. Rozkwitają racjonalizacje, samooszukiwanie, wypieranie problemu, postawy i urojenia wielkościowe. Spada libido, pojawia się zazdrość alkoholowa oraz przemoc. Następuje zawężenie repertuaru zachowań związanych z piciem alkoholu do sztywnych wzorców.

Faza przewlekła charakteryzuje się wystąpieniem wielodniowych ciągów. Następuje rozpad osobowości, zanik wartości, psychozy alkoholowe. Uzależnieni piją nawet środki niespożywcze zawierające alkohol. Tolerancja spada poniżej wstępnego poziomu, objawy zatrucia mogą występować już po niewielkiej dawce. Pęka system racjonalizacji, co potencjalnie może ułatwiać podjęcie leczenia, choć fizyczne i psychiczne spustoszenia organizmu sięgnęły już bardzo głęboko.
Pamiętajmy, że zatrzymanie choroby alkoholowej może nastąpić na dowolnym etapie, w każdej fazie.

Opisane powyżej stadia dotyczą głównie tak zwanego alkoholizmu typu gamma, choć istnieją również inne oblicza choroby alkoholowej.

Rodzaje i przyczyny

Alkoholizm typu Alfa to uzależnienie od alkoholu oparte przede wszystkim na czynnikach psychologicznych. Występuje u osób podatnych na frustrację lub niepotrafiących radzić sobie skutecznie z napięciem i stresem, nieśmiałych, wycofanych, samotnych. Używają one alkoholu jako leku na brak odwagi, ponurą rzeczywistość, cierpienia egzystencjalne.

Alkoholizm typu Beta polega na społecznym, środowiskowym uzależnieniu od alkoholu. Konsumpcja następuje pod wpływem sytuacji towarzyskich, zwyczajów i norm obowiązujących w danej grupie. Alkoholik pije, bo większość jego znajomych też tak robi. Zjawisko charakterystyczne dla małych, hermetycznie zamkniętych środowisk.

Alkoholizm typu Gamma to chroniczne i progresywne uzależnienie od alkoholu, najbardziej typowa forma. Rozpoczyna się od uzależnienia psychologicznego i stopniowo postępuje, aż do wytworzenia się uzależnienia fizjologicznego. Następuje stopniowa utrata zdolności do kontrolowania ilości wypijanego alkoholu. Postępowi choroby towarzyszy zwiększanie się tolerancji. W fazie środkowej,gry tolerancja osiąga wysoki poziom, odstawienie alkoholu wywołuje drżenie ciała. W fazie późniejszej występują poważniejsze objawy odstawienne, natomiast tolerancja spada poniżej wstępnego poziomu, przez co objawy zatrucia pojawiają się już po niewielkiej dawce alkoholu.

Alkoholizm typu Delta występuje najczęściej w kręgach kulturowych, gdzie ludzie piją w sposób ciągły niskoprocentowe trunki. Alkoholik potrafi kontrolować ilość wypijanego alkoholu, ale przy próbie odstawienia pojawia się zespół abstynencyjny. Szkody zdrowotne, psychologiczne i społeczne postępują powoli, acz nieuchronnie.

Alkoholizm typu Epsilon jest formą upijania się okresowego. Człowiek potrafi powstrzymywać się od picia nawet przez kilka miesięcy, po czym zaczyna pić bardzo intensywnie, aż do momentu całkowitej utraty przytomności.

Wyleczenie się z alkoholizmu jest zdeterminowane silną wolą i chęciami pijącego. Próby samodzielnego poradzenia sobie z chorobą są zdane raczej na niepowodzenie. Warto skorzystać z profesjonalnej pomocy terapeuty w ośrodku uzależnień. Wsparciem dla chorej osoby mogą być także spotkania Anonimowych Alkoholików, gdzie uczestnicy grupy terapeutycznej dzielą się swoimi doświadczeniami wzmagając wzajemnie swoją siłę i motywację do życia w trzeźwości.

W zależności od badań i stosowanych kryteriów mówi się o ok. 30 - 70% skuteczności leczenia, przy czym ok. 1/3 osób kontynuuje życie w całkowitej abstynencji, natomiast 70% dotyczy osób, które osiągnęły znaczną poprawę jakości życia przy jedynie ograniczeniu, a nie całkowitym zaprzestaniu picia.

Wsparciem dla psychoterapii może być stosowanie środków farmakologicznych. Przy czym jedyne leki o potwierdzonej skuteczności to akamprozat i naltrekson.

Statystyki są druzgocące - zaburzenia życia rodzinnego, problemy w kontaktach z ludźmi oraz problemy finansowe dotykają 90% alkoholików.

Przemoc wobec bliskich stosuje około 50% uzależnionych.