Inaczej Zespół Briqueta to zaburzenie z grupy zaburzeń somatoformicznych. Polega ono na uskarżaniu się na rozmaite dolegliwości fizyczne niemające odpowiedniego wyjaśnienia w badaniach medycznych, oraz prowadzące do leczenia lub istotnego pogorszenia jakości życia. Skargi rozpoczynają się przed 30 r.ż., a osoba usilnie poszukuje fizycznych źródeł swoich schorzeń.

Aby postawić diagnozę zaburzenia somatyzacyjnego osoba musi prezentować wszystkie poniższe objawy w chociaż małym stopniu:

• Objawy bólu dotyczące co najmniej czterech różnych miejsc lub funkcji (np. głowa, brzuch, plecy, stawy, podczas menstruacji, czy stosunku).
• Dwa objawy żołądkowo-jelitowe np. biegunka, wymioty, nudności, wzdęcia, nietolerancja pokarmowa.
• Jeden objaw związany z układem reprodukcyjnym np. oziębłość, seksualna, dysfunkcje, nieregularne miesiączki, wymioty w czasie ciąży.
• Jeden objaw sugerujący stan neurologiczny np. utrata czucia, mimowolne skurcze mięśni, zaburzenia świadomości lub pamięci.

Patrząc na powyższe objawy można odnieść wrażenie, że wiele osób mogłoby być zdiagnozowanych jako dotkniętych zaburzeniem somatyzacyjnym. Oczywiście różnica jest taka, że u zaburzonej osoby nie mają one żadnych podstaw w stanie fizycznym organizmu, a sam chory usilnie poszukuje ich przyczyn udając się na różnorakie badania i będąc częstym gościem gabinetów lekarskich.

Nie są znane przyczyny zaburzenia somatyzacyjnego. Dopatruje się pewnej roli czynników genetycznych ze względu na powtarzające się w rodzinie wzorce. Jednak wyjaśnieniem może być uczenie się poprzez obserwację i naśladowanie somatyzujących członków rodziny.

Zaburzenie somatyzacyjne jest powiązane z antyspołecznym zaburzeniem osobowości, przy czym ta sama predyspozycja może prowadzić do pojawienia się zaburzenia antyspołecznego u mężczyzn, natomiast somatyzacyjnego u kobiet.

Zdecydowanie częściej występuje w niższej klasie społeczno-ekonomicznej.

Badania wskazują, że osoby somatyzujące błędnie zapamiętują prawdopodobieństwo z jakim dany symptom oznacza określoną chorobę. Tzn. jeśli lekarz poinformuje, że przedstawione przez pacjenta objawy niezwykle rzadko są symptomami poważnego schorzenia, pacjent zapamięta że jest ono dość prawdopodobne. Nie jest to związane z ogólnym przecenianiem prawdopodobieństwa zdarzeń. Ponadto osoby z zaburzeniem somatyzacyjnym reagują dość emocjonalnie w sytuacjach medycznych.

Przede wszystkim bardzo ważne jest wykluczenie fizycznych przyczyn zgłaszanych przez pacjenta objawów. Po zdiagnozowaniu somatyzacji lekarz musi być bardzo ostrożny w sugerowaniu podłoża psychicznego. Ponadto ze względu na podane czynniki poznawcze istotna jest rozwaga w informowaniu pacjenta o rzadkich chorobach z podobnymi objawami, oraz przedstawianie wyjaśnień stanu pacjenta w zdecydowany sposób. Oznaki zawahania u lekarza mogą wywołać silne reakcje emocjonalne pacjenta.

Badania wskazują na skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej w minimalizowaniu symptomów. Obiecujące jest także wykorzystanie antydepresantów, które przynosi poprawę zarówno na poziomie symptomów jak i psychicznego funkcjonowania. Poprawę funkcjonowania można uzyskać także dzięki stosowaniu przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej strategii zaradczych zaproponowanych przez psychiatrę.

Zaburzenie somatyzacyjne występuje 10 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. U 2% cierpiących na nie osób utrzymuje się przez całe życie.