Co to jest - Tiki?

Tiki są to uporczywe, powracające, nieregularne drgania lub skurcze określonej grupy mięśni. Pojawienie się zaburzeń przypada na późne dzieciństwo, czs pójścia do szkoły, czyli około siódmego/ósmego roku życia. Apogeum nasilenia objawów przypada natomiast na początki dojrzewania, wiek 12-14 lat. Zaburzenie często utrzymuje się do okresu dorosłości. Trzy razy częściej tiki dotykają chłopców i mężczyzn, niż kobiet.

Niekiedy osoba doknięta zaburzeniem jest świadoma niektórych tików, na przykład odkasływania, ale przeważnie są to zachownia nawykowe, zautomatyzowane i mimowolne i dzieją się poza kontrolą człowieka. Wielu ludzi nawet nie wie o swojej przypadłości, dopóki ktoś z zewnątrz nie zwróci im uwagi. Badania międzykulturowe potwierdzają uniwersalizm wzorców tików. Większość tików poprzedza silne pragnienie lub uczucie, które zostają poprzez tiki odreagowane. Niekiedy trudno odróżnić tiki od zaburzeń typu kompulsyjnego, mówi się wręcz o „tikach kompulsyjnych".

Tiki najczęściej przejawiająą się poprzez:

• mruganie powiek;

• wykrzywianie,

• grymasy ust;

• oblizywanie warg;

• wzruszanie ramion;

• kręcenie szyją;

• chrząknie,

• odkasływanie,mlskanie, okrzyki;

• pociąganiem nosem.

Przyczyny zaburzenia mogą być natury organicznej, jednak większość tików jest spowodowana czynnikami psychicznymi, takimi jak nieśmiałość, napięcie odczuwane w sytuacjach społecznych, lęk przed byciem ocenianym. Uświadomienie sobie istnienia tiku nierzadko powoduje wzrost napięcia i większą częstotliwość objawów. Zazwyczaj współtowarzyszą im inne zaburzenia behawioralne o charakterze kompulsji.

Pomocne w leczeniu tików są środki farmakologiczne, zwłaszcza neuroleptyki, czyli leki redukujące lęk. Natężenie tików o ponad połowę zmniejsza również haloperydol, lek przeciwpsychotyczny.

Poprawę przynoszą również techniki interwencji behawioralnej, obejmujące kolejno: trening świadomości, relaksację i pracę nad kontrolą reakcji, a następnie terapię poznawczą i całościową modyfikację stylu działania. Końcowym celem jest restrukturyzacja poznawcza nierealistycznych oczekiwań dotyczących obrazu samego siebie, często spotykanych u dzieci i adolescentów, dotkniętych tym zaburzeniem.

Dzieci z tikami mieją zazwyczaj zasadnicze problemy z adaptacją w szkole oraz nawiązaniem pozytywnych relacji z rówieśnikami. Potrzebny jest zatem program terapii środowiskowej obejmujący pomoc w przystosowaniu i zmianę świdomości I reakcji rówieśników, psychoedukcję prowadzacą do pełniejszej akceptacji zachowań dziecka dotkniętego zaburzeniem przez środowisko.