Zaburzenia nerwicowe obecnie znane są pod nazwą zaburzeń lękowych. Wśród nich można wyróżnić kilka rodzajów, między innymi: fobie specyficzne, czyli strach przed określonymi obiektami (jak pająki, strzykawki), napady paniki, zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne, lęk społeczny czy zespół lęku uogólnionego.
Lęk jest naturalnym zjawiskiem, pozwalającym zachować czujność i koncentrację, pobudzającym do działania i motywującym do rozwiązywania problemów. Kiedy jednak przekracza granice normy, staje się chroniczny i przytłaczający, gdy zakłóca ważne relacje i codzienne aktywności, wówczas traci swój walor przystosowawczy i staje się chorobą, wymagającą leczenia i terapii.
Mimo różnorodności form, jakie przybiera ta choroba,w obrazie klinicznym wszystkich zaburzeń lękowych dominuje jeden podstawowy objaw: stały i silny lęk odczuwany w sytuacjach, w których większość ludzi nie czuje się zagrożona. Lęk więc różni się od pokrewnej emocji – strachu - tym, że ten ostatni pojawia się w sytuacji realnego niebezpieczeństwa, lęk natomiast bazuje na wyobraźni i jest swego rodzaju nadinterpretacją bodźca.
Lęk w wymiarze psychologicznym
Lęk wpływa zarówno na psychikę, jak i stan fizyczny człowieka. Psychologiczne objawy lęku obejmują zmiany w uczuciach, sposobie myślenia oraz zachowania. Do najważniejszych z nich należą:
- ciągłe uczucie niepokoju, strachu, paniki;
- ciągłe uczucie zagrożnia;
- trudności z koncentracją;
- drażliwość;
- niecierpliwość;
- łatwość rozpraszania się;
- niekontrolowane, obsesyjne myśli;
- powtarzające się retrospekcje;
- koszmary nocne;
- rytualne zachowania, takie jak wielokrotne mycie rąk;
- wycofanie z kontaktów społecznych;
- konsekwentne unkanie pewnych bodźców;
- irracjonalne obawy, przeczuwanie nieokreślonej katastrofy;
- uwaga nakierowana na wyszukiwanie sygnałów potencjalnie zagrażających.
Lęk w wymiarze somatycznym
Fizyczne objawy lęku często są mylnie interpretowane jako skutek na przykład dysfunkcji serca. Zdarza się, że osoba cierpiąca na zaburzenia lękowe trafia do lekarzy różnych specjalności, nim zostanie prawidłowo zdiagnozowana. Wśód somatycznych symptomów lęku można wskazać na:
- zawroty i bóle głowy;
- senność i zmęczenie;
- mrowienie albo drżenie kończyn;
- nieregularne bicie serca (palpitacje);
- napięcie i bóle mięśni;
- suchość w jamie ustnej;
- nadmierne pocenie się;
- duszność;
- bóle brzucha;
- nudności;
- biegunka;
- nadmierne pragnienie;
- częste oddawanie moczu;
- trudności z zasypianiem lub utrzymaniem ciągłości snu (bezsenność);
- zimne lub spocone ręce i / lub stopy;
- niemożność zrelaksowania się i uspokojenia;
- napęd, wyzwolenie dużych pokładów energii, potem zmęczenie i wyczerpanie.
