Co to jest hipnoterapia?

Hipnoza to odmienny stan świadomości, związany z większą możliwością wglądu we własne procesy psychiczne. Dawniej za hipnozę uważano tzw. stan hipnozy głębokiej, czyli takiej, w której nie ma się zachowanej pełnej świadomości. Jest ona znacząco jakościowo odmiennym stanem świadomości i trudno jest ją osiągnąć większości ludzi – udaje się to około 25% populacji.

Obecnie w ramach hipnoterapii, pracuje się najczęściej w tzw. średniej hipnozie. Mamy wtedy pełną świadomość, lecz jest ona poszerzona o większy wgląd w procesy psychiczne. Współcześnie mianem hipnozy określa się dużo szerszy zakres zjawisk, niż te które opisywano na początku zajmowania się hipnozą na użytek psychoterapii.

Hipnoterapia jest rodzajem psychoterapii, w trakcie której stosuje się techniki hipnotyczne. Jest to więc proces psychoterapeutyczny, podczas którego używana jest hipnoza.

W większości rodzajów terapii polega ona na doświadczeniu wglądu, odpamiętywaniu wspomnień, odreagowywaniu emocji i ich transformacji. Procesy te zachodzą w stanie poszerzonej świadomości.

Warto dodać, że zjawiska takie jak „stany poszerzonej świadomości” zachodzą naturalnie w codziennym życiu. Osoba poddająca się hipnoterapii najczęściej zachowuje w jej trakcie pełną świadomość. Trzeba podkreślić, że zjawiska związane z hipnozą zachodzą w niemal każdej psychoterapii. Dzieje się to poprzez normalną rozmowę i proces wewnętrznego wglądu, doświadczania emocji, a także poprzez kontakt z tzw.: czasem psychicznym, czy psychoanalitycznym, podczas którego można doświadczać siebie jednocześnie jako pacjenta w gabinecie i siebie z przeszłości.

W zależności od przypadku – zajmuje kilka spotkań, ale zwykle jest procesem długotrwałym – nawet kilkuletnim. Zależy to od skali problemu z jakim zgłasza się człowiek i rodzaju jego problematyki. Profesjonalna hipnoterapia powinna być skierowana do konkretnych osób oraz dopasowana do poziomu ich oczekiwań.

Hipnoterapeutą powinna być osoba, która jest profesjonalnym psychoterapeutą, posiada klasyczne wykształcenie psychoterapeutyczne oraz dodatkową wiedzę i umiejętności wyniesione z odpowiednich kursów hipnoterapii. W Polsce nie ma jednak uregulowań prawnych związanych z wykonywaniem zawodu psychoterapeuty czy hipnoterapeuty. Różne przypadkowe osoby określają się ich mianem, niestety często nie mając profesjonalnego wykształcenia w tej dziedzinie.

Ukończenie kursu klasycznej psychoterapii zajmuje zazwyczaj około 4 - 5 lat, przy czym cykl szkoleniowy związany z uzyskaniem certyfikatu psychotarepeuty, trwa zazwyczaj dłużej. Aby profesjonalnie nauczyć się hipnoterapii, trzeba do podstawowego wykształcenia psychoterapeutycznego dodać jeszcze kilka lat, zależnie od szkoły hipnoterapii w ramach której odbywa się proces szkoleniowy.

Na początku używa się technik słownych opartych o relaksację, swobodne oddychanie. Osoba siedzi lub leży w wygodnej pozycji tak bym mogła się czuć swobodnie. Wygodniej jest pracować w pozycji leżącej lub półleżącej, gdyż wtedy ciało się odpręża i łatwiej można wtedy zająć się wewnętrznym procesem doświadczania.

Zazwyczaj pacjent zamyka oczy i zaczyna kierować swą uwagę do wewnętrznych procesów psychicznych i cielesnych. Stosuje się różne procedury wprowadzania w stan poszerzonej świadomości: odliczanie do podanej liczby, wyobrażanie sobie np. schodzenia schodami w dół, znalezienia się w jakimś ładnym miejscu. Metod tego typu jest bardzo dużo. Istnieją również techniki bezsłownego wprowadzania w stan poszerzonej świadomości, jak np. w ujęciu ericksonowkim, w którym uruchamia się różne kanały zmysłowe. Za pomocą różnorodnych narzędzi umożliwia się pacjentowi podążanie za procesem, który się dzieje w pacjencie, jak i pomiędzy pacjentem a terapeutą.

Już po rozpoznaniu problemu, terapeuta odnosi się do potrzeb pacjenta, do jego oczekiwań oraz do własnych możliwości terapeutycznych, ustala się kontrakt, od którego będzie zależeć forma realizowanej terapii.

Techniki hipnoterapeutyczne wprowadza się z uważnością i ostrożnością, z uwagi na reakcje pacjenta, które na bieżąco się omawia oraz dostosowuje się do nich poszczególne procedury. W zależności od natury problematyki psychicznej, ustala się stopień głębokości pracy i przybliżony czas jej trwania.

Jako konkretny przykład można podać leczenie hipnoterapią w przypadku zaburzeń lękowych, gdzie pierwsze efekty pojawiają się stosunkowo szybko. Przy zaburzeniach depresyjnych oraz zaburzeniach osobowości jest potrzebny dłuższy proces terapii, ale i tak zwykle krótszy od terapii opartych na rozmowie.

Psychoterapia w oparciu o hipnozę może być stosowana w leczeniu różnego rodzaju zaburzeń psychicznych, poczynając od zaburzeń związanych ze stresem czy zaburzeń lękowych, poprzez depresyjne. Można w to włączyć dawniej używaną nazwę „zaburzenia nerwicowe” i zaburzenia osobowości. We wszystkich tych przypadkach hipnoterapia ma duże znaczenie i istotną wartość terapeutyczną.