Hormony mogą wywierać wpływ na samopoczucie, wagę, zachcianki żywieniowe, a nawet na potrzeby seksualne. Poziom estrogenów w organizmie jest ściśle powiązany z emocjami: stany depresyjne czy niepokój, częściej występują u kobiet w okresie reprodukcyjnym życia, niż po menopauzie, podczas której spada ilość estrogenów i progesteronu w organizmie. Również zaburzenia w działaniu tarczycy mogą negatywnie wpływać na samopoczucie. Wiele kobiet dobrze sobie radzi z tymi huśtawkami nastoju, dla niektórych jednak każda zmiana hormonalna oznacza chaos w organizmie.
PMS – Zespół napięcia przedmiesiączkowego
Z medycznego punktu widzenia, wszelkie fizyczne symptomy zwiastujące nadejście okresu (wzdęcia, biegunka, ból piersi i pleców, skurcze, uczucie obrzmienia, problemy z cerą itp.) uważane są za zespół napięcia przedmiesiączkowego. Dla wielu pacjentek jednak to objawy psychiczne są najbardziej uciążliwe. Zaliczyć do nich można: stany depresyjne, niepokój, złość, melancholię, drażliwość, brak akceptacji samej siebie. U niektórych Pań występują objawy utrudniające im pracę a także wpływające na kontakty międzyludzkie (PMDD). Kobiety w tym czasie mają tendencję do odbierania wszelkich uwag jako bardziej krytycznych i negatywnych. Niektóre z pań skarżą się także nawet na problemy z pamięcią i koncentracją w tym czasie.
Eksperci twierdzą, że te huśtawki nastroju niekoniecznie są związane z zaburzonym poziomem hormonów. Zmiany chemiczne w mózgu, niedobór pewnych witamin i składników mineralnych też odgrywają pewną rolę. Złe samopoczucie może potęgować również dieta bogata w sól i kofeinę.
Ciąża
W czasie ciąży organizm kobiety przechodzi przez szereg zmian. Ciało zaczyna wytwarzać większą liczbę hormonów, które przyczyniają się do uczucia zmęczenia, zdenerwowania i zmian nastroju. W drugim trymestrze ciąży kobieta może czuć się bardziej zdezorganizowana, a odczuwalne ruchy dziecka mogą dodatkowo przysporzyć sporej dawki nowych emocji. W trzecim trymestrze ciężarna ma tendencję do irytacji i zwiększonego uczucia troski, które związane jest z myślami o przyjściu na świat potomka.
Kobieta może w tym czasie zmagać się z uczuciem strachu i niepokoju, związanymi z mającymi nadejść zmianami w jej życiu. Często rodzi się w niej także frustracja, ponieważ zdaje sobie sprawę z oczekiwań otoczenia co do jej nowej roli. Tak więc ciąża nie jest dla kobiety trudnym okresem wyłącznie z punktu widzenia fizjologii (burzy hormonlanej, zmian ciała), ale i psychiki.
Poziom estrogenów i progesteronu u matki zacznie powoli spadać po rozwiązaniu. Zwiększy się za to poziom innego hormonu w jej organizmie - prolaktyny, która umożliwia karmienie piersią.
Złe sampoczucie po porodzie zazwyczaj szybko mija. Niektóre kobiety muszą się jednak zmierzyć z depresją poporodową lub z tzw. baby blues.
Poziom estrogenów i progesteronu u matki zacznie powoli spadać po rozwiązaniu. Zwiększy się za to poziom innego hormonu w jej organizmie - prolaktyny, która umożliwia karmienie piersią.
Złe sampoczucie po porodzie zazwyczaj szybko mija. Niektóre kobiety muszą się jednak zmierzyć z depresją poporodową lub z tzw. baby blues.
Negatywne emocje nie występują u każdej z kobiet spodziewających się dziecka, jednak jeśli są one dominujące i zakłócają normalne funkcjonowanie, należy zgłosić się do specjalisty. Bez konsultacji medycznej stany depresyjne, bezsenność, czy poczucie beznadziei mogą się nasilić, skutecznie utrudniając radość z narodzin dziecka.
Menopauza
Menopauza to czas, w którym występuje ostatnia miesiączka i obniża się poziom hormonów (estrogenu i progesteronu) w organizmie. Zmieniający się poziom estrogenów w czasie menopauzy, przyczynia się nie tylko do uderzeń gorąca czy wrażenia obrzmienia, ale kobiecie może się wydawać, że ma utrzymujący się PMS. W związku ze zmianami hormonalnymi następują także liczne zmiany fizyczne w ciele kobiety. Przede wszystkim zauważalne jest wiotczenie, suchość i utrata elastyczności skóry. Występować wówczas mogą skoki ciśnienia, problemy ze snem, bóle głowy.
Emocje, które mogą się nasilać w tym okresie to: irytacja, smutek, brak motywacji do działania, apatia, napięcie, drażliwość. W tym czasie wzrasta także ryzyko depresji. Charakterystyczna dla menopauzy jest również huśtawka nastrojów, a także spadek samoakceptacji, ponieważ kobiecie może się wydawać, że poprzez utratę płodności jest postrzegana jako mniej atrakcyjna. Jest to dla kobiet trudny czas, zwłaszcza we współczesnym świecie, w którym dominuje kult piękna i młodości. Menopauza, zwiastująca koniec pewnego etapu życia, wymusza na kobiecie akceptację nowej siebie i pogodzenie się mającymi nastać zmianami.
Jak sobie pomóc?
Hormony mogą dokonać prawdziwego spustoszenia w organizmie kobiety, ale należy pamiętać, że wszystkie wyżej wymienione etapy i procesy są po prostu naturalne. Chociaż nie ze wszystkimi symptomami można sobie poradzić od razu, dobre efekty przynosi zmiana stylu życia: skupienie się na sobie i swoich potrzebach, techniki relaksacyjne, redukcja stresu, wzrost aktywności fizycznej, konsultacja lekarska. Kobietom w okresie przekwitania poleca się uczestnictwo w grupach wsparcia i rozwoju osobistego. Dobrym sposobem na skołatane nerwy jest także szczera rozmowa z przyjaciółką – kto w końcu lepiej nas zrozumie, niż inna kobieta?
