Książki naukowe często są napisane trudnym do zrozumienia specjalistycznym językiem. Dlatego zanim zaczęłam czytać książkę Davida Eagleman’a, pt: “Mózg. Opowieść o nas” miałam naturalne obawy o zrozumienie treści książki, a tytuł sugerujący poważną tematykę i nazwisko autora przypominające o jego licznych osiągnięciach w dziedzinie neurobiologii- również nie pomagały.
Jednakże jak się okazało wszelkie początkowe wątpliwości były niepotrzebne. Książka ta pokazuje, że nauka o mózgu może nie być nudna i ciężka, ale przede wszystkim ciekawa i inspirująca. Co więcej świadomość pewnych powiązań neurobiologiczno- psychologicznych pomaga w lepszym zrozumieniu mechanizmów psychologicznych, co uświadomiłam sobie dzięki tej lekturze.
O czym jest książka?
Najprostsza odpowiedź: “Książka jest o mózgu- to oczywiste” mogłaby być prawidłowa, jednakże jak się okazuje- nie do końca. Książka “Mózg-opowieść o nas” to książka o naszym życiu, które jest zależne od tego półtorakilogramowego kawałka materii.
David Eagleman podzielił książkę na 6 rozdziałów, gdzie w każdym pochyla się nad osobnym aspektem naszego życia. Najpierw tłumaczy nam podstawowe informacje z anatomii mózgu, procesów tam zachodzących, a następnie ukazuje ich związek z tym co spotyka nas na co dzień- podejmowaniem decyzji, percepcją barw czy uleganiem złudzeniom. Przywoływane studia przypadków m. in. pacjenta HM czy Charlesa Whitmana pokazują na przykładach z życia codziennego działanie mechanizmów biologicznych i psychologicznych, o których autor pisze w danym rozdziale. Kolorowe i dobrze rozmieszczone grafiki i zdjęcia sprawiają, że rozumienie oferowanych nam treści staje się zarówno przyjemniejsze, jak i atrakcyjniejsze.
Ja, czyli kto?
Tak rozpoczyna się pierwszy rozdział książki- troszkę enigmatycznie i filozoficznie, po to aby wzbudzić w czytelniku refleksję :” kim jestem?” czy “ co to znaczy że jestem sobą?. Zapewne dla większości znalezienie odpowiedzi na te pytania nie będzie łatwe, dlatego autor przedstawia nam najważniejsze zagadnienia z funkcjonowania mózgu, które mają pomóc nam znaleźć właściwą odpowiedź.
Dużą część rozdziału autor poświęca dyskusji tego, czy nasz mózg w momencie narodzin jest jak posąg z marmuru, czy przypomina raczej glinę w której możemy rzeźbić? A co jest z tym związane- czy od wczesnych narodzin nasz mózg jest w pełni ukształtowany i mamy z góry przypisane zdolności, czy w czasie rozwoju nasz mózg się kształtuje i mamy pośredni wpływ na sposób rozwoju naszych umiejętności.
Czy musimy być specjalistą by zrozumieć?
Książka “Mózg- opowieść o nas” prowadzi nas za rękę. Nie musimy być biologami, psychologami czy specjalistami w danej dziedzinie, aby dobrze zrozumieć treści rozdziałów. Autor w każdym wstępnie przypomina nam o najważniejszych faktach, ale i uczy o nowych istotnych szczegółach.
Na początku książki możemy poczuć się jak na powtórce z lekcji biologii. Dowiadujemy się o tym, że nasz mózg przeciętnie waży około 1,5 kg i składa się z neuronów, które przekazując między sobą sygnały elektrochemiczne, regulują wszystkie możliwe procesy w naszym organizmie. To właśnie ta aktywność neuronalna umożliwia nam życie, a wraz z jej zaniknięciem- umieramy. Także wtedy, gdy zmienia się charakter tej aktywności, w wyniku zmian patologicznych czy pod wpływem substancji psychoaktywnych, dochodzi do pewnych zauważalnych i niewidocznych zmian w naszym funkcjonowaniu.
Świadomość tego, że to mózg odpowiada za nasze funkcjonowanie ma nam pokazać jak ważne jest zgłębianie tej tematyki i zdobywanie wiedzy o mózgu, aby uchronić się przed niepożądanymi zmianami, np. w procesie starzenia się.
Samodzielnie przeczytać, czy uzależniać się od opinii?
Tak jak nie powinno oceniać się książki po okładce (która w tym przypadku jest i tak bardzo zachęcająca :-), tak nie powinniśmy decydować o tym, czy chcemy przeczytać daną książkę sugerując się jedynie opinią innych. Każdy z nas zauważy w tej samej pozycji coś innego wyjątkowego i to co jednego przyciągnie, drugiego zniechęci do sięgnięcia po książkę.
Dlatego ja Wam jedynie mogę polecić przeczytanie choć kilku pierwszych stron, aby przekonać się czy język i styl Wam odpowiada. Bo ocenę tego czy treść, zaskakujące fakty i dające do myślenia opisy przypadków staną się elementem tej książki, który pokochacie czy też nie- zostawiam Wam samym.Książka “Mózg- opowieść o nas” prowadzi nas za rękę. Nie musimy być biologami, psychologami czy specjalistami w danej dziedzinie, aby dobrze zrozumieć treści rozdziałów. Autor w każdym wstępnie przypomina nam o najważniejszych faktach, ale i uczy o nowych istotnych szczegółach.