Złoty środek: mindfulness

Mindfulness czy medytacja kojarzy się z przebywaniem sam na sam w wyciszeniu i spokoju. Natomiast szpitale, czy gabinety lekarskie natychmiast przywodzą na myśl lęk, ból i niepewność czego możemy w nich doświadczyć. Trudno jest więc połączyć te dwa obrazy i wyobrazić sobie miejsce dla mindfulness w opiece zdrowotnej. Na szczęście niektórzy specjaliści z zakresu medycyny pragną to zmienić.

Korzyści mindfulness dla zdrowia i rekonwalescencji

Mądra relacja

Twórca programu redukcji stresu opartego na mindfulness Jon Kabat-Zinn twierdzi, że lecząca moc praktykowania mindfulness leży w pozostawaniu w relacji do tego, przez co przechodzimy oraz oswajaniu się i poniekąd zaprzyjaźnianiu się z tą naszą sytuacją. Choć może się to wydawać nieprawdopodobne - zaprzyjaźnienie się z bólem lub lękiem może zastąpić poczucie, że nie jesteśmy w stanie nic zrobić dopóki przyczyna naszego cierpienia nie zniknie. Uświadomienie sobie, że możemy przebywać w mądrzejszej relacji ze swoim doświadczeniem wewnętrznym niż tylko działanie napędzane jego lubieniem lub nielubieniem, ma wpływ uzdrawiający.

Harmonia umysłu i ciała

Często osoby z poważnymi chorobami, takimi jak nowotwory, pragną się od nich zupełnie odciąć i nie myśleć. Tymczasem według Susan Bauer-Wu badaczki i klinicystki, której prace koncentrują się na klinicznym zastosowaniu medytacji i jej wpływie na zdrowie oraz jakość życia osób dotkniętych poważnymi chorobami, bardzo ważne jest bycie w zgodzie z tym, czego doświadczamy. Dzięki mindfulness jesteśmy bardziej świadomi tego, co dzieję się w naszym ciele, umyśle, otoczeniu w każdym momencie. Mindfulness pomaga pacjentom podejmować dobre decyzje na drodze, którą muszą przejść.
Ponadto praktykowanie mindfulness prowadzi do obniżenia reaktywności emocjonalnej oraz większej stabilności umysłu, co pozwala lepiej radzić sobie z doświadczeniem choroby oraz wszystkim co ona ze sobą niesie.

Nie stan umysłu, ale sposób bycia

Istotą mindfulness nie jest osiągnięcie jakiegoś specjalnego, określonego stanu umysłu, ale raczej bycie świadomie obecnym w każdym stanie w jakim się znajdujemy. Konsekwencją postrzegania mindfulness jako pożądanego stanu umysłu mogłoby być poczucie nieradzenia sobie z jego osiągnięciem u pacjentów w bólu, czy cierpieniu. Poczucie porażki i robienia czegoś niewłaściwie na pewno nie przyniosłoby efektów leczących, a wręcz przeciwnie.

Nie tylko uwaga

Neurobiologia wskazuje różnice pomiędzy byciem świadomym, a byciem mądrze świadomym, które można utożsamić z mindfulness. Pierwsze związane jest z aktywnością części grzbietowo-bocznej kory przedczołowej, która odpowiada za skupienie uwagi. Drugie natomiast z aktywnością także środkowych części kory przedczołowej odpowiadających za mądrość, współczucie, empatię, zrozumienie dla samego siebie, bycie świadomym własnego ciała, bycie elastycznym, wstrzymanie działania. Tak więc mądra, uważna świadomość daje wgląd w to, czy nasze działanie jest dobre dla nas i dotyczących go osób.

Poszerzanie świadomości

Według profesora psychiatrii Daniela Siegela wiele procesów mózgowych odbywa się poza świadomością, jednak mimo tego, wpływają one na stan zdrowia. Niezintegrowane procesy nerwowe takie jak negatywne myśli, lęk, wrogość, czy smutek wpływają na zdrowie umysłu, jego elastyczność i płynność, poczucie radości i wdzięczności. Odbijają się na związkach prowadząc do sztywnych zachowań lub wybuchowych reakcji. Wpływają także na ciało, między innymi system nerwowy i immunologiczny. Mindfulness pozwala uświadomić sobie te negatywne myśli i emocje, i dzięki temu pomaga podjąć mądre i przemyślane działanie w celu ich konstruktywnego przekształcenia.

Prewencyjne działanie mindfulness

Redukcja stresu

Powszechnie znany jest związek chorób i stanów zapalnych ze stresem. Ostre dolegliwości są często wywoływane lub pogarszane przez stres. Mindfulness natomiast zmniejsza reaktywność na stres obniżając podatność na wystąpienie tego typu dolegliwości i infekcji. Ponadto badania wskazują wpływ mindfulness na procesy zapalne w organizmie, a większość chorób przewlekłych posiada komponent zapalny. Wczesne rozpoczęcie praktykowania mindfulness może więc uchronić przed rozwojem poważnych chorób związanych ze stanem zapalnym w organizmie.

Wczesna diagnoza

Bycie w harmonii ze swoim ciałem ułatwia odczytanie wysyłanych przez organizm sygnałów alarmowych i wcześniejsze ich sprawdzenie.

Zdrowe wybory

Dzięki wglądowi osiąganemu za pomocą mindfulness możemy dostrzec czego potrzebuje nasz organizm, co jest dla niego dobre i korzystne. Uważna świadomość pomaga więc dokonywać mądrych decyzji związanych ze stylem życia.
Ciało, umysł i relacje to trzy podstawowe wymiary ludzkiego doświadczenia, na których powinna skupiać się zintegrowana opieka zdrowotna. Uważny sposób bycia nie tylko pozytywnie wpływa na ciało, ale także wspiera zdrowie umysłu oraz empatyczne związki wzmacniając współczucie wobec siebie i innych. Jest to niezwykle pomocne dla osób w trakcie leczenia, którego częścią są przecież relacje z członkami rodziny, przyjaciółmi, znajomymi, ale też personelem medycznym.