Zielone - drzewo, niebieskie- niebo, żółte- słońce! Prawdopodobnie każdy z nas jako dziecko choć raz w życiu grał w zabawę w skojarzenia i zna jej zasady: - jedna osoba mówi jedno słowo, np. kolor, a druga podaje do tego słowa skojarzenie. Ale czy na co dzień zdajecie sobie sprawę, że Wasz mózg również lubi z Wami grać w taką grę? Co więcej- bardzo często nie informuje Was o tym, że właśnie się w nią bawicie, a on podświadomie dopisuje do Waszych słów- skojarzenia.
O tym jak to się dzieje, że widząc żółtą tabletkę “czujemy” że jest ona kwaśniejsza od białej, a na dobry sen prędzej wybierzemy niebieską niż czerwoną pigułkę dowiecie się z dzisiejszego artykułu!
Liczy się wnętrze- ale czy na pewno?
Od najdawniejszych czasów leki miały pomagać, leczyć to co chore i poprawiać stan zdrowia pacjenta. Nic więc dziwnego, że w skład tych leków wchodziły przede wszystkim substancje czynne.
Substancje czynne są to substancje aktywne, które swoim działaniem wywołują efekt terapeutyczny i to dzięki nim zachodzi proces zdrowienia. Do połowy ubiegłego wieku tabletki na różne dolegliwości wyglądały bardzo podobnie- były okrągłe, średniej wielkości i w większości białe.
Jednakże zauważono, że leki wydawane na receptę nie różnią się wyglądem od suplementów, czy preparatów w tzw. wolnej sprzedaży co obniżało “wartość” leków na receptę. Dodatkowo zauważono, że pacjenci mogą czuć dyskomfort w sytuacji, kiedy na dolegliwości ze strony układu pokarmowego przyjmują “takie same” tabletki, co na problemy z oczami.
Z tych właśnie powodów- rozróżnialności leków oraz komfortu psychicznego pacjentów, koncerny farmaceutyczne zdecydowały się wprowadzić barwniki w skład leków.
Kolor kolorowi nierówny!
Obecnie w produkcji leków stosuje się około 80 tysięcy odcieni kolorystycznych, po to aby rozróżnić specyfikację leku (czy stosujemy tę tabletkę na ból głowy, a tę na odporność) ale także i przede wszystkim po to- aby wzmocnić efekt terapeutyczny!
Zespół R.K. Srivastavy z Uniwersytetu w Bombaju przeprowadził sondę wśród klientów aptek, aby sprawdzić jak ważna w wyborze preparatów jest barwa. Wyniki pokazały zdecydowane różnice w postrzeganiu kolorowych tabletek- m.in. ankietowani opowiadali się za kolorem czerwonym i różowym tabletek, które według nich przypominają im o zażywaniu, a za to przy żółtych tabletkach deklarowali oni, że są one kwaśniejsze od reszty (kiedy jej skład wcale się nie różnił!).
Farmakolodzy mając świadomość jak dużą rolę odgrywa kolor, czy nawet kształt pigułki od parunastu już lat współpracują razem z psychologami nad tym, jak dopasować wygląd zewnętrzny preparatu do odpowiadającej mu specyfikacji. Na gruncie tej współpracy wykształcił się zawód- farmakopsychologa.
Jaki kolor wybrać?
Z dorobku psychologii wiemy, że w życiu towarzyszą nam przekonania, myśli automatyczne i skojarzenia. Niektóre z nich są bardziej dostępne naszej świadomości, a do innych dostęp mamy utrudniony. Z podobna sytuacją spotykamy się wtedy, gdy znajdują się przed nami dwie tabletki- czerwona i niebieska, a mamy wybrać jedną na spokojny sen. To czym będziemy się kierować często zależy od naszego nastroju, ale i właśnie zakorzenionych głęboko przekonań i skojarzeń.
Wybierając tabletkę niebieską nasz mózg automatycznie może stworzyć sieć skojarzeń:
sen - spokój - morze - woda - kolor niebieski.
Ale osoby bardziej energetyczne, czy takie które doświadczyły problemów z bezsennością mogą wytworzyć inne skojarzenia jak:
sen/ bezsenność - ratunek - pomoc - kolor czerwony.
To jakie są nasze doświadczenia, co czujemy i jak myślimy ma ogromne znaczenie w kwestii tego na jaki kolor się zdecydujemy. Jednakże niemożliwym jest, aby stworzyć specyfiki w każdym kolorze, aby zadowolić każdego konsumenta. Stąd firmy farmaceutyczne decydują się na uśrednione wyniki ankiet, czy sondaży przy wyborze barw w produkcji leków.
Czerwona na ból, a żółta na odporność
Kolorystyka leków jest bardzo zróżnicowana przede wszystkim pod względem dolegliwości, które mają one zwalczać. Z tego względu przy wszelkich dolegliwościach, gdzie potrzebne jest rozluźnienie stosowany jest kolor czerwony, ale równie często traktowany jest on jako stymulant (kolor czerwony skojarzony z mocą i szybkością) w walce z dolegliwościami bólowymi.
Tam gdzie potrzebujemy regeneracji, ulgi często stosowany jest kolor zielony, który jest kojarzony z przywróceniem równowagi, balansu jak na przykład przy tabletkach uspokajających.
Kolor żółty natomiast to barwa najczęściej wykorzystywana przy produkcji leków odpornościowych, gdyż tak silnie kojarzy nam się z witaminą C, że czasami dziwimy się że ta witamina znajduje się na przykład w zielonej natce pietruszki, czy czerwonej papryce! ;)
Oprócz specyfikacji leków pod względem dolegliwości w ostatnim czasie pojawiła się również silna tendencja do personalizacji leków pod względem płci. Stąd większość leków przeznaczonych dla kobiet począwszy od problemów z cerą, bóli menstruacyjnych po suplementy w ciąży- są koloru różowego.
Teraz kiedy już wiesz w jaki sposób Twój mózg gra z Tobą w skojarzenia, możesz spróbować zagrać z nim świadomie! Pamiętajmy, że wnętrze jest ważne, ale nie można zapominać, że to co widzimy również ma kolosalne znaczenia dla całości efektu terapeutycznego. Dlatego następnym razem kiedy lekarz przepisze Ci te czerwone tabletki na ból głowy, nie zamieniaj ich na białe, bo te drugie “mogą nie być tak skuteczne”! :)