Koncert jazzowy. Stoisz pod samą sceną. Zespół zaczyna grać – trąbka, kontrabas, saksofon, pianino, perkusja i wokalista o ciepłym, niskim, głębokim głosie. Pod sceną dwie kilkuletnie fanki jazzu – jedna zastygnięta w jednej pozycji, druga pląsa nieskrępowanie pod sceną – zaznaczając każdy dźwięk wyraźnym ruchem ciała. Rozglądasz się wokół – większość ludzi stoi bez ruchu, niektórzy lekko wybijają rytm stopami, kilkoro buja się prawie niezauważalnie, a Ty jak reagujesz na muzykę? Jak Twoje ciało odbiera rytm?
Odkryj siebie
Byłam na tym koncercie, widziałam te dwie dziewczynki, wiem, że obie przeżywały to w naturalny dla siebie sposób. Poczułam też co dla mnie jest naturalne, a gdzie zaczynają się blokady np. wstydu, norm społecznych, lęku przed oceną - “Nie wypada”, “Co inni pomyślą”, “Głupio mi tańczyć jak inni stoją”, “Lepiej się nie wyróżniać”.
Pamiętam też pewien wieczór w Paryżu na schodach wzgórza Montmartre, gdy zupełnie przypadkiem trafiliśmy na koncert ulicznego artysty. Jego głos i gra na gitarze zachwyciły mnie, po prostu usiadłam najbliżej jak mogłam, zamknęłam oczy, czasem tylko spoglądając na panoramę miasta, i totalnie zanurzyłam się w muzyce – dźwiękach, słowach. Czułam ogromną radość i wzruszenie, a po policzkach spływały mi łzy. W tamtej chwili to był dla mnie i mojego ciała najbardziej naturalny sposób przeżywania - totalne zanurzenie w muzyce w komfortowej pozycji - oparta o najbliższą mi osobę, z zamkniętymi oczami - całkowicie skupiona na docierających do mnie dźwiękach.
Dotarcie do swoich szczerych uczuć i pozwolenie na to, żeby poniosła nas chwila nie jest tak łatwe, jak może się wydawać, a tym bardziej ich swobodne wyrażanie w obecności innych osób. Warto jednak nad tym popracować. Odkrycie głęboko tkwiących w nas emocji i dopuszczenie ich do głosu pozwala lepiej i pełniej doświadczać tego co nas spotyka oraz działać w zgodzie ze sobą. Hamowanie naturalnych odruchów sprawia, że przestajemy rozpoznawać, co jest dla nas charakterystyczne i dobre, a co nie. To może doprowadzić do tego, że czujemy się sztucznie lub godzimy się na rzeczy, które nam nie odpowiadają, bo tak naprawdę nie wiemy do końca co nam odpowiada.
Wyraź siebie
Pełne zanurzenie w chwili mogą utrudniać nam różne, najczęściej nabyte w ciągu życia, ‘blokady’. Jeśli często słyszeliśmy, że czegoś “nie wypada”, “lepiej się nie wyróżniać”, że “trzeba znać swoje miejsce”, albo obserwowaliśmy gdy ktoś doświadczał negatywnych konsekwencji zachowywania się inaczej niż większość najprawdopodobniej mamy dość silnie zakorzenione hamulce wewnętrzne. Mogą być one odczuwane na poziomie fizycznym, czyli w ciele, jako spięcie mięśni, lub ciężkość rąk lub nóg, która uniemożliwia np. swobodny ruch czy taniec pod sceną.
Przed wyrażaniem siebie mogą powstrzymywać także wstyd czy lęk przed oceną, których wykształceniu sprzyja doświadczenie bycia źle ocenionym, a także słuchanie zdań takich jak: “Jak Ty wyglądasz?”, “Inne dzieci będą się z Ciebie śmiać”, “Co sąsiedzi pomyślą?”, “Taka duża dziewczynka powinna już wiedzieć jak się zachować”, “Duże chłopaki nie płaczą”.
Jak sprawdzić gdzie są nasze blokady i odkryć swoją naturalność?
1. Możesz spróbować poznać siebie w bezpiecznych warunkach. Głęboko zakorzenione przekonania i tłumione emocje oddziałują tak silnie, że prawdopodobnie uruchomią w Tobie blokady społeczne, mimo, że będziesz sam.
2. Włącz ulubioną muzykę w domu – na tyle głośno, aby nie rozpraszały Cię żadne zewnętrzne dźwięki. Wsłuchaj się w nią, możesz zamknąć oczy – łatwiej skupić się na wrażeniach słuchowych i doznaniach z ciała, kiedy ograniczysz wrażenia wzrokowe. Zanurz się w poszczególnych dźwiękach, usłysz ich rytm, piękno.
3. Spróbuj poczuć wszystkie napięcia i blokady w ciele - czy wiesz skąd się biorą, czy jesteś w stanie je odpuścić? Czy Twoje ciało dąży do całkowitego rozluźnienia i pozostania w jednej pozycji, zastygnięte w zachwycie? A może Twoje nogi, ręce, stawy stają się miękkie i elastyczne i chcą się ruszać – rysować w powietrzu rytm, który przez nie przepływa?
4. Poszukaj ruchów i reakcji ruchy i reakcje ciała, które wyrażają Twoją naturalność i autentyczność - skup się na swoich odczuciach – jakie one są? Czy jest tam tylko komfort, radość, zachwyt, bycie tu i teraz, swoboda, może wzruszenie? Czy dostrzegasz jakiś hamulec, dyskomfort – czym on jest?
5. Pamiętaj, że jesteś sam, w bezpiecznych warunkach i spróbuj zwolnić “hamulec”, zdjąć blokadę - spróbuj rozluźnić napięte miejsce w ciele, oddychaj do ciężkich rąk i nóg aby wprawić je w ruch. Sprawdzaj różne pozycje i ruchy i obserwuj jak się z nimi czujesz, aby poznać prawdziwie naturalne i nieskrępowane reakcje Twojego ciała. Zanurz się w swojej autentyczności, w zachwycie, tak długo jak możesz. Pozwól swojemu ciału na wszystkie naturalne, spontaniczne i komfortowe reakcje jakie będzie chciało wykonać.
Jak sprawdzić gdzie są nasze blokady i odkryć swoją naturalność?
1. Możesz spróbować poznać siebie w bezpiecznych warunkach. Głęboko zakorzenione przekonania i tłumione emocje oddziałują tak silnie, że prawdopodobnie uruchomią w Tobie blokady społeczne, mimo, że będziesz sam.
2. Włącz ulubioną muzykę w domu – na tyle głośno, aby nie rozpraszały Cię żadne zewnętrzne dźwięki. Wsłuchaj się w nią, możesz zamknąć oczy – łatwiej skupić się na wrażeniach słuchowych i doznaniach z ciała, kiedy ograniczysz wrażenia wzrokowe. Zanurz się w poszczególnych dźwiękach, usłysz ich rytm, piękno.
3. Spróbuj poczuć wszystkie napięcia i blokady w ciele - czy wiesz skąd się biorą, czy jesteś w stanie je odpuścić? Czy Twoje ciało dąży do całkowitego rozluźnienia i pozostania w jednej pozycji, zastygnięte w zachwycie? A może Twoje nogi, ręce, stawy stają się miękkie i elastyczne i chcą się ruszać – rysować w powietrzu rytm, który przez nie przepływa?
4. Poszukaj ruchów i reakcji ruchy i reakcje ciała, które wyrażają Twoją naturalność i autentyczność - skup się na swoich odczuciach – jakie one są? Czy jest tam tylko komfort, radość, zachwyt, bycie tu i teraz, swoboda, może wzruszenie? Czy dostrzegasz jakiś hamulec, dyskomfort – czym on jest?
5. Pamiętaj, że jesteś sam, w bezpiecznych warunkach i spróbuj zwolnić “hamulec”, zdjąć blokadę - spróbuj rozluźnić napięte miejsce w ciele, oddychaj do ciężkich rąk i nóg aby wprawić je w ruch. Sprawdzaj różne pozycje i ruchy i obserwuj jak się z nimi czujesz, aby poznać prawdziwie naturalne i nieskrępowane reakcje Twojego ciała. Zanurz się w swojej autentyczności, w zachwycie, tak długo jak możesz. Pozwól swojemu ciału na wszystkie naturalne, spontaniczne i komfortowe reakcje jakie będzie chciało wykonać.
Uwolnij napięcia
Ciało, umysł i emocje są połączone (więcej przeczytasz o tym w artykule: Usłyszeć mowę ciała - jak odzyskać kontakt z ciałem?) wpływając wzajemnie na siebie. Praca z ciałem - czyli skupianie uwagi na tym, co dzieje się w ciele w różnych momentach, sytuacjach, obserwowanie jak zmieniają się napięcia i nasze odczucia podczas zmian pozycji ciała, ćwiczeń ruchowych i oddechowych, wydawania dźwięków i okrzyków, improwizowanego tańca, może zaprowadzić Cię do napięć związanych z długo tłumionymi emocjami (np. wstydem), czy pielęgnowanymi przekonaniami (np. „Bezpiecznie jest robić to co większość.”). Ćwiczenie uważności ciała w różnych sytuacjach pozwala Ci poznać siebie, zwiększyć samoświadomość i dokonać wyboru - chcę nadal być pod wpływem tych blokad, które odkryłem, a może decyduję się nad nimi popracować? Dopiero gdy staniesz się świadomy swoich napięć możesz się od nich uwolnić – praca z ciałem, przy muzyce lub bez daje Ci możliwość odkrywania kolejnych blokad, uwalniania ich i szukania komfortu.
Korzyści pracy z ciałemsą od wieków wykorzystywane jako terapia różnorodnych trudności w formie choreoterapii, czy muzykoterapii. Obecnie dużą popularnością cieszy się uwalnianie napięć metodą Lowena, która opiera się na wykonywaniu specjalnie zaprojektowanych ćwiczeń, odczuwaniu napięć - byciu z nimi i ich uwalnianiu - np. poprzez głośne wzdechnięcia czy strzepywanie, zamiast trzymaniu pozycji z zaciśniętymi zębami.
Samodzielne odkrywanie i uwalnianie napięć może być wyzwaniem, dlatego warto skorzystać z dostępnych zajęć pracy z ciałem, np. warsztatów wspomnianą metodą Lowena. Nie każde napięcie mięśniowe jest wyrazem mentalnej blokady, czasem może być wynikiem specyfiki naszej aktywności w ciągu dnia, np. długotrwałej pracy przy biurku. Również takie napięcia czysto fizyczne warto jest dostrzec i rozluźniać, aby przynieść ulgę swojemu ciału.
Odkryte napięcia i blokady, a także silne dążenia potraktuj jako informacje o tym co dla Ciebie ważne, o leżących u podłoża potrzebach. Wstyd, lęk przed oceną, czy zakorzenione normy społeczne mogą informować o tym jak ważna jest dla Ciebie akceptacja i zachęcić do refleksji czy otaczający Cię tłum ludzi to na pewno “dobre” źródło akceptacji, czy możesz ją otrzymać od kogoś innego, czy dajesz ją sam sobie? Napięcia wynikające ze stresu, czy presji mogą informować Cię, że warto w końcu zadbać o odpoczynek i relaks, a może o relacje.
Zastanów się ile potrzeb możesz zaspokoić dając sobie odrobinę uważności – np. potrzeby: uwagi (tak – Twoje ciało, emocje, przekonania potrzebują być zauważone), swobody, wolności, akceptacji (Twój sposób przeżywania jest ok), radości, harmonii, spokoju, zdrowia, decydowania o sobie (bo kiedy zwiększysz świadomość, możesz zdecydować co dalej) i zapewne wiele innych (zastanów się jakie potrzeby Tobie przychodzą do głowy). Czy podarujesz sobie taki prezent?
Daj się zachwycić
Jak często doświadczasz zachwytu? A jak często mógłbyś go doświadczać? Dzień przed koncertem jazzowym uczestniczyłam w leśnej wyprawie rodzinnej i miałam tam okazję poćwiczyć trochę uważność i kontemplować przez 10 minut drzewo, które mnie zachwyciło. Napawałam się jego widokiem, kształtem, budową gałęzi i zielenią liści - jego pięknem, a jednocześnie doznawałam radości, spokoju, wdzięczności. To było wspaniałe doświadczenie, które też pokazuje, że zachwycać można się w każdej chwili i każdą chwilą, jeśli tylko jesteśmy uważni na to, co dzieję się wokół nas lub w nas samych.
Zaczął się sezon urlopowy, może to będzie dla Ciebie dobry czas żeby popróbować uważności w różnych sytuacjach, znaleźć każdego dnia chociaż jedną chwilę przepełnioną zachwytem. To może być zanurzenie w szumie morza, albo drzew, a może zastygnięcie w podziwie nad pięknem gór, może wzruszenie nad szczerym, radosnym uśmiechem dziecka, a może pełen spokoju oddech z kubkiem ulubionej kawy w ręce. Znajdź ten moment, tę chwilę, zatrzymaj i zanurz się w niej - wyłączenie na ten czas telefonu, telewizora, komputera, czy innych rozpraszaczy uwagi może Ci bardzo ułatwić to zadanie – pobądź ze wszystkim co ta chwila przynosi – spokojem, radością, wzruszeniem, autentycznością.
Otwórz się na emocje i doznania, które w końcu mogą zostać uwolnione. Kiedy pozwolisz sobie na swobodę i głębokie przeżywanie może pojawić się w Tobie smutek i płacz nad tymi wszystkimi chwilami, które przeminęły szybko, niezatrzymane, niedocenione, czasem niezauważone. Pozwól sobie na opłakanie tej straty, przeżyj swój smutek w pełni, aby móc otworzyć się na nowe doświadczenia i ich uważne przeżywanie.
Sam możesz decydować ile piękna, radości i autentyczności będzie w Twoim życiu. Czy jesteś gotowy na przeżywanie radości i zachwytu każdego dnia, a nawet w każdej chwili?