Terapia Gestalt zaliczana jest do terapii humanistycznych, ale stanowi raczej unikalne połączenie psychologii, filozofii, religii Wschodu i twórczości. Pomysłodawcą tej metody leczenia, powstałej w połowie XX wieku, jest Frederick (Fritz) Perls. Słowo “gestalt” w języku niemieckim oznacza „postać", stąd terapia określona tym mianem kładzie nacisk na całość “postaci” człowieka, czyli jedność jego umysłu i ciała, ich wzajemne przenikanie się i zespalanie. Podejście Gestalt cechuje się holistycznością, bazując na arystotelesowskim założeniu, że całość jest czymś więcej aniżeli sumą części i podkreślając konieczność integracji myśli, uczuć i działań.
Główne założenia
Zasadą terapii Gestalt, podobnie jak innych programów nurtu humanistycznego, jest pogłębianie świadomości klienta, dotyczącej zarówno jego wnętrza, jak i otoczenia. Można to osiągnąc poprzez uważność, sprawność intelektualną, czujność ciała i wrażliwość emocji. Świadomość prowadzi do poznawania, pozanawanie zaś do sprawowania kontroli nad własnym życiem oraz poczucia odpowiedzialności za nie. Człowiek jest postrzegany jako dynamiczny proces, nadto posiadający zdolność do samoregulacji. Podkreśla się również nieopowtarzalnośc i odmienność każdej jednostki ludzkiej, która nadaje znaczenie i sens swojemu życiu.
Przyczyny zaburzeń
Przyczyny zaburzeń psychicznych biorą swe źródło w nieumiejętności nadania sensu swojemu życiu. Pochodzą również z utrwalonych nawyków, które niegdyś były przystosowacze, ale dawno już utraciły ten walor i blokują możliwość poznawania nowych obszarów siebie. Innym powodem psychopatologii jest złe funkcjonowanie granic psychologicznych. Granice te posiada każdy człowiek, powinny one funkcjonować na kształt półprzepuszczalnej błony, pozwalając na dostęp do psychiki treściom pozytywnym, zatrzymując negatywne, które mogą potencjalnie prowadzić do bólu, dysfunkcji osobowości i wypaczeń percepcji. Psychopatologie mogą też wynikac z zakłóceń w polu emocjonalnym danej osoby, czyli obszarze rzeczywistości, który obejmuje swoimi emocjami.
Forma terapii
Sesje terapeutyczne są prowadzone bardzo często w grupach, terapeuta jednak koncentruje się na jednej osobie, z którą intensywnie pracuje, pomagając jej w przyjęciu do świadomości różnych aspektów “ ja” lub świata. Terapeuta Gestalt towarzyszy klientowi w poszukiwaniu sensu jego aktualnego doświadczenia nie zajmując pozycji eksperta. Jego zadaniem jest wspomaganie tych zmian w osobowości klienta, do których klient sam dąży. W terapii Gestalt rola terapeuty polega na dostarczeniu struktury, w której klient może aktywnie badać samego siebie. Dlatego też tego typu terapia może trwać kilka tygodni, albo kilka lat.
Metody terapii
Metody, którymi posługują się terapeuci Gestalt mają na celu uczenie ludzi rozpoznawania procesów zachodzących w ich ciele, umyśle, emocjach, a których wcześniej nie dopuszczali do świadomości. W terapii wykorzystywana jest forma dialogu oraz elementy teatru czy psychodramy. Wykorzystuje się na przykład technikę “pustego krzesła” , w której klient ma okazję wyrazić swoje uczucia wobec osoby symbolizowanej przez stojące przed nim krzesło. Klienci są zachęcani również do odgrywania fantazji towarzyszących uczuciom lub konfliktom oraz ćwiczą się w przyjmowaniu perspektywy. Dużą wagę w procesie terapeutycznym przywiązuje się do snów, traktując je jako emanacje nieświadomych aspektów ” ja” śniącego. Terapeuta zachęca klienta do zawieszenia konwencjonalnego stylu myślenia, do wcielenia się w poszczególne przedmioty ze snu i zdawania relacji z tego, czego doświadcza on w trakcie eksperymentu. Terapia Gestalt jest więc pokrewna kreacji, nie narzuca form, sprzyja byciu twórczym. Klient eksploruje nowe możliwości na drodze eksperymentu, przekształcając rutynowe zachowania w elastyczne zdolności radzenia sobie. Psychoterapia Gestalt sprzyja transformacji i metamorfozie.
Mocne strony
Terapia Gestalt może sprzyjac pogłębianiu samoświadomości, poprawiać funkcjonowanie społeczne, redukowac nieśmiałośc, wzmagać otwartość. Grupa terapeutyczna pełni również funkcję silnej grupy wsparcia.
Ograniczenia
Miernikiem efektywności terapii Gestalt może być tylko subiektywne poczucie poprawy stanu odczuwane przez klienta, ponieważ w tej terapii Gestalt nie zakłada się konkretnej modyfikacji zachowania. Z punktu badań naukowych, jest ona niefalsyfikowalna. To ograniczenie, dotyczy jednak wielu podejść terapeutycznych, jeśli nie są przeprowadzone badania klientów przed i po terapii.
Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami i newsami psychologicznymi?
Zapisz się do newslettera!
Serwis na swoich stronach www wykorzystuje m.in. pliki cookies w celu zapewnienia Ci maksymalnego komfortu podczas przeglądania serwisu i korzystania z usług. Jeśli kontynuujesz przeglądanie naszej strony bez zmiany ustawień przeglądarki, przyjmujemy, że wyrażasz zgodę na użycie tych plików. Jednak zawsze możesz zmienić ustawienia przeglądarki decydujące o ich użyciu.
Dowiedź się więcej