Od najmłodszych lat rodzice, czy nauczyciele powtarzają nam, że trzeba się uczyć. Najpierw uczymy się pisać, czytać, potem zdajemy maturę, kończymy studia. A czy kiedykolwiek przypuszczałbyś, że możesz uczyć się oddychać?
W dzisiejszym artykule dowiesz się, dlaczego sposób w jaki oddychasz jest istotny i poznasz technikę oddychania, która pomoże Ci w różnych sytuacjach, szczególnie stresowych.
Nieświadome oddychanie
Oddychanie jest procesem automatycznym- na co dzień nie zastanawiamy się nad tym, kiedy nabieramy powietrze, czy kiedy je wydychamy. Jednakże nie jest to czynność całkowicie niezależna od naszej woli, jak ma to miejsce w innych procesach, np. pracy naszego serca.
Proces oddychania staje się bardziej świadomy wtedy, kiedy któryś z jego etapów jest utrudniony, np. kiedy mamy katar. Wtedy zostaje zaburzona automatyka oddychania, kiedy nagle musimy wciągać powietrze ustami i tą samą drogą je wydychać. To właśnie ta nietypowa dla nas zmiana, w tym przypadku dotycząca momentu wdechu, sprawia, że zaczynamy myśleć nad tym jak oddychamy.
Innym przykładem sytuacji, kiedy zaczynamy kontrolować nasze oddychanie to ćwiczenia oddechowe, czy techniki relaksacyjne. Wtedy to praca nad naszym oddechem i kontrola jego przebiegu staje się głównym celem naszych działań.
Dlaczego sposób oddychania jest ważny?
Oddychanie zapewnia nam dostarczenie niezbędnego do naszego życia tlenu do wszystkich komórek naszego ciała. Szczególnie podatna na niedobory tlenu jest nasza tkanka mózgowa - stąd przy krótkotrwałym braku dostępu tlenu, mogą pojawić się zawroty głowy, omdlenia czy nawet zasłabnięcia.
Na ilość dostarczanego tlenu do naszych komórek ma wpływ wiele czynników- ilość erytrocytów, w których transportowany jest tlen, jakość powietrza którym oddychamy, ale także i jakość naszego oddychania.
Więcej nie znaczy lepiej!
Najczęściej przyjmowana norma ilości oddechów u dorosłego człowieka wynosi 12-16 oddechów na minutę. Wraz ze wzrostem wysiłku ta liczba wzrasta, a także jest ona wyższa u dzieci- waha się od 18 do 25 oddechów na minutę. Taka częstotliwość jest wystarczająca, aby zaopatrzyć nasz organizm w tlen.
Jednakże czasami zdarza się, że nasze tempo oddychania jest dużo szybsze niż powinno, a nasze oddechy są równocześnie bardzo głębokie. Dzieje się to zazwyczaj w sytuacjach stresowych czy podczas ataku paniki. Wtedy ilość oddechów u człowieka dorosłego może przekroczyć nawet 20 oddechów na minutę! Taką sytuację nazywamy hiperwentylacją.
Hiperwentylacja - jak nad nią zapanować?
Nadmiernie pogłębione i przyspieszone oddychanie (hiperwentylacja) może prowadzić do szeregu innych objawów, a w tym: drżenia mięśni, przyspieszonej pracy serca, zaburzeń widzenia, a nawet utraty przytomności. Gdy człowiek doświadcza tych objawów, związanych ze zbyt dużą ilością pobranego tlenu, zazwyczaj nie jest świadom ich przyczyn. Wówczas stres się pogłębia, a osoba ma wrażenie, że zaraz dostanie ataku serca, a nawet w niektórych przypadkach- umrze i wtedy często wzywane jest pogotowie.
Jednakże niezależnie od tego jak bardzo hiperwentylacja jest zaawansowana, możemy nad nią zapanować, a tym samym uspokoić się. Służą nam do tego liczne techniki oddechowe czy techniki relaksacji, takie jak oddychanie po kwadracie, które pomogą nam zapanować nad naszym oddechem.
Oddychanie po kwadracie
O wielu technikach relaksacji pisaliśmy już w naszym poprzednim artykule, jednakże nie każdą z nich możemy zastosować, tak aby inni nie widzieli, że z niej korzystamy (na przykład w kolejce w sklepie).
Metoda zwana oddychaniem po kwadracie może okazać się pomocna ponieważ jest ona dyskretna. Nikt oprócz nas nie będzie wiedział, że w danym momencie ją stosujemy i nie potrzebujemy do niej żadnych rekwizytów !
Aby prawidłowo wykonać tę metodę postępuj zgodnie z instrukcją:
1. WDECH- Nabierz powietrze w płuca licząc w myślach 121, 122, 123 - to liczenie zajmie Ci dokładnie 3 sekundy, czyli tyle przez ile powinieneś wdychać powietrze.
2. STOP- Wstrzymaj powietrze, znowu w myślach licząc 123, 122, 121.
3. WYDECH- Teraz wydychaj powietrze licząc 121, 122,123.
4. STOP- wstrzymaj powietrze licząc 123, 122, 121.
Cały cykl powtórz od nowa!
Techniki oddechowe możemy stosować zawsze i praktycznie wszędzie. Mogą nam one pomóc w sytuacji kryzysowej jak właśnie hiperwentylacja, ale nie tylko. Z powodzeniem możemy je wykorzystywać wtedy, kiedy poczujemy że są nam one potrzebne.
Może następnym razem kiedy będziesz uczyć się skomplikowanych teorii na kolokwium, albo będziesz przygotowywać prezentację na konferencję poświęcisz kilka minut na naukę oddychania? :)